Terwijl de Belgische weekendkranten zich afvroegen of het veldrijden zijn piek bereikt had, was een sporthoofdpunt in het zondagmiddagjournaal op de openbare omroep dat veldrijder Klaas Vantornout maar niet uitgeziekt raakt. Erger nog, de West-Vlaming moest een nieuwe antibioticakuur beginnen en kon daarom niet starten in Leuven, een ‘Soudal Classic’ die nota bene door de Vlaamse commerciële zender VIER live werd uitgezonden. Na al die rampspoed volgde het geruststellende nieuws dat Klaas – Sportwereld dicht hem 2% kans toe op de titel – wél zal starten in het Belgisch Kampioenschap nu zondag.
Inderdaad, veldrijden is dezer dagen het hoogste Vlaamse sportgoed zoals schaatsen in Nederland. Ook (voornamelijk) in het zuiden van Nederland zijn er veel trouwe fans van de sappige commentaren bij de cross van wielercoryfee Michel Wuyts en zijn sidekick Paul Herygers. En toch zijn de kijkcijfers van de veldrituitzendingen op de Vlaamse zenders dit seizoen met ongeveer tien procent gedaald. Hoe moeten we die evolutie interpreteren? Is de dip tijdelijk of structureel? Vooreerst haken kijkers af door een tijdelijk gegeven: de verwarrende generatiewissel. De veldritmotor van Sven Nys begint vijf jaar later dan verwacht te sputteren, al liet zijn demonstratie op 11 november in Niel (Antwerpen) dit niet vermoeden. Daarenboven had het veldrijden deze zomer al te vroeg afscheid moeten nemen van de immer assertieve en combattieve Niels Albert. Al moet het de fans van Kevin Pauwels, Lars Boom, Lars van der Haar, Zdenek Stybar of zelfs Bart Wellens pijn doen dat het veldrijden van het jongste decennium verengd en geïdealiseerd werd tot de burentweestrijd Nys-Albert.
Natuurlijk zal Nys - die best niet te lang meer spartelt indien hij blijft kwakkelen - een grote leemte nalaten. Hij overstijgt het veldrijden en heeft als erfenis de cross enkele treden hoger geduwd op de sociale statusladder van sporttakken. Is het niet veelzeggend over zowel Nys als het wegwielrennen aan de basis dat Crelan een team van meer dan twintig modale wegrenners voor hem inruilde? Tegelijk zijn de piepjonge toppers bijna bekende crossers maar (nog) geen bekende Vlamingen. Het beloftenniveau ligt trouwens al een tijdje minstens zo hoog als het profniveau, dat gedevalueerd is door de overstap van Nederlander Lars Boom en de Tsjech Zdeněk Štybar naar de weg. Om de verwarring voor de kijker compleet te maken is er de vraag van één miljoen of Wout Van Aert in Tabor bij de profs of bij de beloften het wereldkampioenschap zal betwisten.
Het veldrijden zal tegen zijn televisieplafond blijven botsen - Wim Lagae
Ten tweede speelt mogelijk ook een structurele evolutie de cross parten: het veranderend sportkijkgedrag. Met veel succes heeft in België de Jupiler Pro League het weekendvoetbal maximaal gespreid, inclusief de zondagmiddagtopper. En zelfs het kerstvoetbal heeft ook dit jaar een protestactie van de heren profvoetballers overleefd! Hadden de Flandriens van het veld wel tijd om zich druk te maken over het onrecht dat de profvoetballers aangedaan werd? De markt voor betaalvoetbal is sterk gegroeid, waardoor de Vlaamse sportkijker voor een alternatief kan kiezen. Tegelijk is er de groeiende (sport)consumptie via het tweede en derde scherm (tablet, smartphone) voor het klassieke televisiekijken. Kortom, veldrijden zal tegen zijn televisieplafond blijven botsen. De hoogte ervan zullen sportkannibaal voetbal en digitale ontwikkelingen bepalen.
Toch oogt de toekomst van de Vlaamse enclave veldrijden - die nooit olympisch wordt - rooskleurig. De absolute kijkcijfers blijven hoge toppen scheren. Daluurconcurrenten in sport en entertainment kijken jaloers toe naar de marktaandelen van de 35 veldrithoogmissen op het scherm. De UCI-veldritten die niet live op VRT of op VIER komen, zijn ondertussen nog op een hand te tellen. Lang vervlogen zijn de Libotonjaren - Belgisch kampioen van 1980 tot en met 1989 - waarbij alleen het BK en WK en … de Druivencross in Overijse live gecoverd werden. De cross blijft een spannend, gebald en kleurrijk tv-format. De concurrentie tussen VIER en VRT houdt iedereen scherp. We zullen ons kunnen opwarmen aan heerlijke duels tussen Van Aert, (de) van der Poel(s), van der Haar, de Sweecks, Adams’en en Vanthourenhouts. Van deze kleppers heeft Mathieu van der Poel, zoon van Adri en jongere broer van de eveneens beloftevolle crosser David, het grootste potentieel. Zowel sportief – kenners dichten hem ook een grote toekomst als wegrenner toe – als sportoverschrijdend: van der Poel is de kleinzoon van de iconische, eeuwige tweede, Raymond Poulidor. De nuchtere en intelligente van der Poel is nu reeds een bekende Vlaming en binnenkort bekende Nederlander. Niet toevallig heeft de slimme manager van BKCP-Powerplus het vandaag sterk ondergewaardeerd groeiaandeel onder contract gelegd tot eind 2017!
Ook hebben Vlaamse veldritten hun vaste stek op de citymarketingkalender verworven - Wim Lagae
Ook zal de veldrithausse in Vlaanderen aanhouden omdat de veldritten het kroonjuweel zijn van de evenementenkalender van Vlaamse gemeenten als Hamme, Erpe-Mere of Loenhout. De cross zal niet versmacht worden door de openbare weg zoals zijn grote broer koers, die daarenboven geen oplossing lijkt te vinden voor de te veel voorspelbare uren tv. Sportmanagementgroep Golazo, die ongeveer de helft van de crossen in portefeuille heeft, ziet de inkomsten uit sponsoring, vip en ticketing verder toenemen.
In het gebetonneerde landschap van de veldritteams heeft Vastgoedservice - Golden Palace van wonderboy Wout Van Aert (foto) nog een plaats weten te veroveren. En er is nieuwkomer Corendon-Kwadro, waar op termijn de drie Sweeckjes de ruggengraat zullen vormen. Tegelijk is de onderbouw voor de jeugd op alle vlakken enorm geprofessionaliseerd. Al bezinnen veel ouders van crossertjes zich beter vooraleer ze zich in de schulden steken voor die protserige camper voor zoon- of dochterlief.
Foto's: Flickr (CC) Stefaan Lesage, Sarflondondunc & Hans905 - Bericht verscheen ook op Sportnext.be
