Wie is generatie Z?
Generatie Z, geboren tussen 1992 en 2010, is de eerste generatie uit de geschiedenis die is opgegroeid in een wereld waarin internet en sociale media overal aanwezig zijn. De generatie is 24/7 connected en daardoor meer dan ooit onafhankelijk van tijd en plaats. Verder houdt deze generatie niet van hiërarchische structuren. Het principe ‘doen wat de baas zegt’ is hen vreemd; ze zitten het liefst bij de baas aan tafel. Autoriteit is hen daarbij onbekend en functie en leeftijd zijn irrelevant, want generatie Z is gewend te praten met iedereen, zonder aanzien des persoons. Meepraten en meebeslissen staan bij deze jonge generatie dan ook hoog in het vaandel.

Generatie Z hecht bovendien veel waarde aan sfeer. Dat is voor hen zelfs belangrijker dan het behalen van topprestaties en vlammend carrière maken. Het gaat deze generatie juist om beleven en ontdekken. Generatie Z is dan ook een generatie die beter geïnspireerd dan gemotiveerd moet worden. Ze zijn op zoek naar inspirators, in plaats van bazen en leidinggevenden, en willen graag leren van andermans levenswijsheden. Zelfsturing is daarnaast iets wat hen met de paplepel is ingegoten. Afwisseling, flexibiliteit, zelfontplooiing en uitdaging zijn daarin belangrijke waarden. Tot slot houdt deze generatie van een duidelijke structuur met duidelijke taken. Generatie Z is namelijk altijd op zoek naar waardering, wil horen hoe ze het doet en wil weten wat ze moet doen voor de volgende stap. Kortom, een generatie die niets doet omdat het nu eenmaal gezegd wordt.

Hoe benader en bereik je Generatie Z?
Iedere generatie heeft andere karakteristieken, normen, waarden, motivaties en verwachtingen. Zo ook generatie Z. Hoe betrek je deze ‘digital natives’ bij je sport(verenigings)activiteiten? Een vraagstuk, en ik spreek daarbij uit eigen ervaring, dat je in zowel top- als breedtesport steeds vaker naar voren ziet komen. Een aantal ideeën waarmee ingespeeld kan worden op deze uitdaging:

Generatie Z als (top)sporter
Bij Generatie Z haal je niet meer het onderste uit de kan door eens hard op te treden, hiërarchie is hen immers vreemd. Geef deze generatie daarom het gevoel dat ze het initiatief mede in handen heeft en geef ze (online) ruimte om mee te denken en te praten. Plaats je als trainer/coach op hetzelfde niveau als zij en ga vooral niet uit van het baas boven baas principe. Daarnaast is deze generatie geïnteresseerd in anekdotes en ervaringen uit het (top)sportverleden van de trainer/coach. Probeer deze generatie dan ook te inspireren met dit type verhalen, zodat daar lering uit kan worden getrokken. Weet je deze jonge generatie immers te raken, dan hangen ze aan je lippen.

Generatie Z kenmerkt zich verder door 24/7 connected te zijn, waardoor onder andere de lijn tussen werk en privé steeds meer vervaagt. Het is daarom zaak om creatief te zijn op het gebied van trainingstijden en het aanbod van trainingen. Voor generatie Z zal het steeds belangrijk worden om zelf te kunnen bepalen wat het moment is waarop getraind wordt (flexibiliteit). Daarnaast is deze generatie ondanks het principe ‘herhalen is de moeder van de wetenschap’ gebaat bij veel afwisseling in de training. Generatie Z is namelijk op zoek naar beleving en verwacht uitdagende en flitsende oefenvormen die niet snel gaan vervelen. Het is dus zaak om regelmatig met iets nieuws te komen om aan het verwachtingspatroon van deze jonge generatie te kunnen blijven voldoen. Verder is het van belang om logische, concrete doelen te stellen waarbij naar een duidelijke ambitie wordt toegewerkt. Generatie Z wil immers exact weten waar zij aan toe is en wat zij moet doen om de volgende stap te kunnen maken.

Lees ook: Generatie HD

Tot slot is generatie Z zoals gezegd altijd online en bovenal volop actief op sociale media. Het is dan ook de kunst om hier op in te springen door content ter aanvulling op de trainingen/wedstrijden te delen via het web. Denk daarbij aan oefenvormen, analyses en video’s via internet die te bekijken zijn op de tablet/smartphone en die bijdragen aan de (sport)beleving van generatie Z. Daarbij hoort uiteraard ook communicatie via nieuwe media. Geen offline inschrijfbriefjes, nieuwsbrieven of informatie-uitwisseling meer, maar alles online via e-mails, sociale media, blogs en andere mogelijkheden op het web. Generatie Z is gebaat bij duidelijke en bovenal online communicatie.

Generatie Z in een verenigingsfunctie
Het is een bekend gegeven dat de jong volwassenen niet meer erg warm lopen voor het invullen van functies binnen een vereniging (lees vrijwilligerswerk). Deze generatie is echter best bereid om haar steentje bij te dragen, maar het liefst wel op haar eigen manier. Om generatie Z succesvol te betrekken binnen de verenigingsactiviteiten is het zaak dat de ‘mannen in de grijze pakken’ die we nog regelmatig bestuursfuncties zien bekleden langzamerhand plaats gaan maken voor generatie Y, oftewel de generatie die komt voor de generatie van de digital natives. Generatie Y is dan wel niet opgegroeid met een computer, maar is wel prima thuis in deze wereld. Hierdoor kan generatie Y zich veel beter inleven in de belevingswereld van de jongere generatie. Daarnaast heeft generatie Y veel meer levenservaring (kennisdeling) die gedeeld kan worden met generatie Z. De mannen in de grijze pakken mogen dan uiteraard ook nog wel eens aanschuiven om hun levenswijsheden en wijze lessen uit het verleden met de jongste generatie te delen (inspirators).

Tenslotte moet er ook binnen het verenigingsleven worden ingespeeld op de manier van werken van generatie Z. (Bestuurs)vergaderingen moeten losser, meer down-to-earth en minder formeel worden. Verder moet iedereen de kans krijgen om mee te kunnen praten. Een top-down structuur is daarbij uit den boze, iedereen is immers gelijk, van voorzitter tot aanschuiver. Ook hier geldt weer het principe van online delen en communiceren. Alle informatie moet toegankelijk zijn via nieuwe mediakanalen als e-mail, blogs, sociale media, websites en mobiele toepassingen. Generatie Z ervaart namelijk geen drempels om te kunnen communiceren.

Lees ook: liveblog Sportnext event over Generatie X,Y,Z