Afgelopen zaterdag werd er in Eindhoven voor het eerst in de Nederlandse Eredivisie afgetrapt in een volledig met LED verlicht stadion. Onder het toeziend oog van bijna 33.000 supporters en de massaal aanwezige pers, werd er een voorproefje gegeven wat er met de nieuwe lichtinnovatie van Philips mogelijk is. Een klein voorproefje nog.. Hoewel de innovatie groots werd aangekondigd door PSV en Philips, lijken we op dit moment pas aan het begin van een nieuw tijdperk te staan. De introductie van 'LED pitch-lighting' is een eerste stap om de beleving in het stadion te vergroten, maar wat kunnen we in de toekomst nog meer verwachten? Wat is er nu eigenlijk zo bijzonder aan de innovatie? Op welke manier gaan PSV en Philips de voetbalwereld compleet op zijn kop zetten? Gaan er nog andere clubs volgen? Kortom: kunnen we hier al voorzichtig spreken over de toekomst van het voetbal?
Gerbrands: '10% van onze tijd steken we in innovatieve dingen'
Dat PSV een pionier is op het gebied van (sport)innovaties, is de laatste jaren wel duidelijk geworden. Het is een van de eerste clubs in Nederland met een volledig connected stadium (met een uitgebreid Wifi-netwerk), het loopt voorop met het verzamelen en 'vermarkten' van data (via o.a. de PSV-app), het heeft met de introductie van FieldLab dit jaar de beschikking over een van de meest innovatieve trainingsfaciliteiten en het is - sinds dit weekend - de allereerste Nederlandse club dat gebruik maakt van LED veldverlichting. Althans, in de Eredivisie... Bij Sint-Truiden en Chelsea FC werd de Philips ArenaVision al eerder proef gedraaid, terwijl in het Philips Stadion de innovatie al voorzichtig werd uitgetest in de Champions League-wedstrijd tegen Manchester United en bij concerten van Guus Meeuwis.
Desalniettemin werd zaterdagavond het LED-verlichting voor het eerst officieel gepresenteerd en pakt de Eindhovense club opnieuw uit met een (nieuwe) innovatie. “Er heerst binnen PSV een innovatieklimaat”, legt algemeen directeur Toon Gerbrands uit. “Niet alleen op het gebied van topsport of voetbal, maar ook bij het stadion stellen we onszelf de vraag: hoe kunnen we het stadion uniek maken? En wat kunnen we doen om daar beweging in te krijgen? In feite proberen we 10% van onze tijd te steken in innovatieve dingen. Jaarlijks draaien wij daarom 4 á 5 pilots, waaruit verschillende ideeën voortkomen. Passen ze, dan gaan we er mee aan de slag en stoppen we het in onze programma. Mislukken ze, dan kunnen we alsnog spreken van innovatie, omdat het een kant laat zien 'waar je niet naar toe moet gaan'... ” De Philips ArenaVision (LED verlichting) is dan ook slechts een onderdeel van het allesomvattende 'Philips Stadion Experience Flow'. Met diverse innovaties - aan de binnen- en buitenkant - moet het Philips Stadion uitgroeien tot een van de modernste stadions ter wereld.
PSV FieldLab op de Herdgang - Foto: PSV / PSV Media.
De drie unieke aspecten van Philips ArenaVision
Maar wat is er nu eigenlijk zo bijzonder aan 'Philips ArenaVision'? Uiteraard ziet de club het terug in de kosten: LED verlichting zou 30% energiezuiniger moeten zijn dan conventionele veldverlichting. Toch is dat volgens Gerbrands het minst belangrijke aspect: “Met de 25 wedstrijden per jaar die wij hebben, is besparing niet het grootste issue. Wél zie je het terug in twee andere aspecten. Zo wist de regie en andere mensen van de Champions League niet wat hun overkwam, toen ze hier voor het eerst aanwezig waren (in de thuiswedstrijd tegen Manchester United, red.). Ze waren lyrisch over de LED-verlichting, want als je de opgenomen beelden in een herhaling afspeelt - zelfs in de grootste mogelijke slow motion optie dat beschikbaar is - dan zul je zien dat er geen enkele flikkeringen in de beelden te zien is. Het beeld is namelijk perfect door de LED-verlichting.”
“Eigenlijk zou het grootste compliment zijn als wij binnenkort van de KNVB een brief ontvangen, waarin staat dat wij dingen doen die wij niet mogen doen” - Toon Gerbrands
“Het allerbelangrijkste is echter de beleving”, vervolgt de algemeen directeur van PSV. “Want wat kun je allemaal doen met licht? Niet alleen tijdens de opkomst van spelers, maar bijvoorbeeld ook tijdens het afscheid van Memphis Depay - waar we op dit moment volop mee bezig zijn. Moeten we het stadion donker maken en enkel de middenstip verlichten? Koppelen we het lichtsysteem aan het geluid, zodat het licht zich aan gaat passen aan het geluidsniveau? Of een stapje verder: mogen we in een wedstrijd het strafschopgebied extra gaan verlichten tijdens een penaltyserie? Mogen we iets met het licht doen als er een doelpunt gescoord is? Met geluid is dit tegenwoordig toegestaan, maar zou het ook met licht mogen?”
Gaat het 'voetbal' de Amerikaanse sporten achterna?
En dat is misschien nog wel het meest bijzondere aan deze sportinnovatie. Niet zozeer dat er gebruik wordt gemaakt van LED-verlichting, maar vooral dat het ingezet gaat worden om de 'sfeer in het stadion te vergroten'. Dit maakt het ook meteen een gevoelig thema, want ondanks er in een groot aantal sporten al jarenlang met 'licht gespeeld wordt', is de voetbalwereld nog altijd een vrij conservatieve wereld. Enerzijds nemen PSV en Philips dus een gedurfde stap, door discussies aan te wakkeren over dit onderwerp. Toon Gerbrands: “Eigenlijk zou het grootste compliment zijn als wij binnenkort van de KNVB een brief ontvangen, waarin staat dat 'wij dingen doen die wij niet mogen doen.' Dan kunnen we namelijk een discussie openen en samen gaan kijken hoe het voetbal op dat gebied ook mee zou kunnen gaan met de tijd. Kijk je namelijk naar andere (Amerikaanse) sporten zoals de MLB, NBA of andere zaalsporten, dan zie je dat daar alles mag. Maar hoe zit dat precies met de regelgeving rond het voetballen? Ik denk dat het een interessante discussie kan opleveren.”
Dit opent dan ook direct de ogen: ondanks er miljoenen in het voetbal gepompt wordt en de ene na de andere toffe marketingcampagne(s) voorbij komen, loopt het voetballen op het gebied van 'innovaties' - zeker in vergelijking met de Amerikaanse sporten - nog gigantisch achter. Frank van der Vloed (General Manager Lighting Benelux bij Philips) was tijdens de officiële presentatie, dan ook zéér enthousiast over zijn eerdere ervaringen bij de Miami Heat in de NBA. Van der Vloed: “Als wij daar een fractie van mogelijk kunnen maken bij voornamelijk de grote clubs in de Eredivisie, dan zou dat fantastisch zijn.” Uit de woorden van de topman bij Philips kunnen we daarom wel opmaken dat Ajax en Feyenoord waarschijnlijk snel zullen volgen met de Philips ArenaVision.
Connected stadium 2.0?
“Als wij daar een fractie van mogelijk kunnen maken bij voornamelijk de grote clubs in de Eredivisie, dan zou dat fantastisch zijn” - Frank van der Vloed
Al met al is het dus niet een 'kleine innovatie' dat PSV geïntroduceerd heeft. Meerdere Nederlandse clubs zullen snel gaan volgen, terwijl een discussie over het vraagstuk (“Wat mogen clubs met lichtinstallaties doen? Waar ligt de grens?”) waarschijnlijk binnenkort los gaat barsten. Tot slot is de lichtshow dat PSV en Philips tijdens de wedstrijd weggaf (en hieronder in de video te zien is) slechts een kleine introductie van wat er met het nieuwe lichtsysteem mogelijk is. Volgens Ton Borsboom (sr. director bij Philips Design Lighting) is het mogelijk om alle (!) lampen in het stadion met elkaar in verbinding te brengen. “Ja, je kan lampen aan- en uitzetten, maar tegenwoordig is er met licht véél meer mogelijk. Niet alleen aan de voorkant, maar ook aan de achterkant zijn we druk bezig met de vraag 'hoe we licht moeten gaan organiseren'. Stel dat er een calamiteit plaatsvindt: dan kunnen we door middel van licht iedereen heel snel de juiste weg laten vinden. Of als je de beleving wil vergroten: stel je wil een biertje bestellen, maar je ziet dat er bij een verkooppunt enorme drukte is. Dan kun je met behulp van de verlichting mensen naar een andere plek gaan sturen”, aldus Borsboom. Met behulp van het innovatieve lichtsysteem lijken PSV en Philips daarom in de toekomst een 'nieuw soort Connected Stadium' te gaan introduceren. Niet alleen op het gebied van data en connectiviteit (met internet), maar ook door de complete verlichting te gaan 'connecten'. Wordt het Philips Stadion een connected stadium 2.0? De tijd zal het ons leren..
ZIE OOK: TripleDouble.nl - Philips en PSV werpen nieuw licht op stadionbeleving