Drie keer is scheepsrecht – Pyeonchang krijgt de Spelen van 2018

Door Herbert Wolff, coördinator Olympische kennis van Olympisch Vuur, vanuit München. De hele dag scheen de zon in München. Maar een paar minuten voordat Jacques Rogge het besluit van het IOC bekendmaakte, verdween de zon achter een wolk. Was dit een voorteken? Hoe dan ook, uiteindelijk kreeg Pyeonchang de Winterspelen van 2018 toegewezen. De Zuid-Koreaanse stad kreeg al in de eerste stemronde 63 stemmen dat is ruim 2/3 van alle IOC-leden. München kreeg er 25 en Annecy slechts 7. Zoals ook bij eerdere verkiezingen waren de bids van alle de drie kandidaten zó goed dat de IOC-leden met blind vertrouwen de Spelen aan één van de steden hadden kunnen geven. Wat dan voor IOC-leden de doorslag geeft, zijn de laatste presentaties op de dag van de verkiezing. Hieronder een korte evaluatie van deze presentaties.

Annecy – de outsider
De Franse stad was al lang slechts een outsider. Door veel onenigheid in het bidcomité en een accommodatieplan dat veel logistieke uitdagingen met zich mee zou brengen, wekte het bid weinig vertrouwen. Hun presentatie voor het IOC kon hier niets aan veranderen. De presentatie van de Fransen ging vooral over de schoonheid en magie van wintersporten. Dit was mooi in beeld gezet, maar had ook op veel andere wintersportregio’s van toepassing kunnen zijn. Hetzelfde geldt voor hun belofte om de Spelen in de ware geest van het Olympisme te organiseren. Een sterke belofte, die echter ook voor de twee andere kandidaten had kunnen gelden. Veel van de concepten en ideeën van Annecy leken aardig bedacht, maar niet concreet uitgewerkt. Het bleef daarom onduidelijk of ze ook haalbaar zouden zijn.

München – niet uniek genoeg
De Duitse stad had zich in de laatste maanden van een vriendelijke maar middelmatige kandidaat tot een echte kanshebber ontwikkeld. Het bid was de laatste tijd steeds verder verfijnd en uitgewerkt. Ook de onenigheid met een aantal landeigenaren en actiegroepen werd in de laatste maanden bijgelegd. Toen ook nog tweevoudig gouden plak winnaar Katharina Witt lid werd van het organisatiecomité, leken de kansen alleen maar groter te worden. De presentatie van München verraste door haar vriendelijkheid, spontaniteit en enthousiasme. Alle plannen leken goed doordacht. Veel topsporters – valide en gehandicapte – vertelden overtuigend over de duurzaamheid van de Spelen in München en wezen op het feit dat de sportaccommodaties van 1972 en 1936 gebruikt zouden worden. De Olympische legacy zou dus voortbestaan. En toch ontbrak het bijzondere, het unieke in de presentatie van München. De noodzaak en de urgentie - waarom de Spelen naar de Duitse stad zouden moeten komen - werd niet duidelijk. Ook was Katharina Witt minder charismatisch dan tijdens eerdere momenten; het Sebastion Coe-effect, waarmee Londen destijds de Spelen binnenhaalde, bleef dus uit.

Pyeonchang – drie keer is scheepsrecht
De Zuid-Koreaanse stad deed voor de derde keer een greep naar de Spelen. Twee keer eerder hadden zij achter het net gevist. Deze keer mocht het niet mis gaan. De Zuid-Koreaanse president Lee Myung-Bak had immers het binnenhalen van de Spelen tot nationale prioriteit nummer één benoemd. De presentatie van Pyeonchang overtuigde door haar eenvoud, bescheidenheid en deemoed. Sommige sprekers noemden het feit dat men twee keer eerder had verloren ‘het lot waarin zij zich hadden moeten schikken’, maar dat zij overtuigd waren dat zij de Spelen bij een derde keer werkelijk verdiend hadden. Wat opviel was, dat de Zuid-Koreanen volledig zichzelf waren. Zij wekten hierdoor vertrouwen en kwamen zeer geloofwaardig over. Twee jaar geleden had Tokio met haar bid voor 2016 de plank nog volledig misgeslagen door overdreven enthousiast en onnatuurlijk westers te presenteren. De Koreanen lieten echter zien dat ze volledig overtuigd waren van hun zaak. Pyeonchang legde de nadruk herhaaldelijk op de historische betekenis van Spelen in hun stad. Als de IOC-leden voor Pyeonchang zouden kiezen, zouden zij kiezen voor een echte legacy van wintersporten in dit deel van de wereld. Winterspelen waren immers slechts twee keer – uitsluitend in Japan – in Azië georganiseerd. Pyeonchang liet daarom, net als Rio destijds, een kaart zien met de verdeling van de Spelen over de hele wereld. Dat bleef hangen. Vaak kwam de Zuid-Koreaanse stad in haar presentatie terug op het 'Drive the Dream' project. Een project waarmee Zuid-Korea al sinds 2000 jonge sporters, vooral in landen waar ijs en sneeuw niet bestaat, in aanraking laat komen met wintersporten. Een van de beste voorbeelden en successen van dit programma is de Zuid-Koreaanse Yuna Kim. Zij vertelde tijdens de presentatie dat zij jaren geleden aan ‘Drive the Dream’ had deelgenomen. In 2010 heeft zij tijdens de Winterspelen in Vancouver een gouden plak in het ijsdansen gewonnen. Kan het overtuigender?

Wat kan Nederland, het Olympisch Vuur, hiervan leren?
De presentatie van Pyeonchang was zo overtuigend omdat zij een heel beknopte duidelijke boodschap had. 'IOC, als je de Spelen aan ons geeft, neem je een historisch besluit. Je brengt de wintersport naar een nog niet ontsloten werelddeel.' Nog nooit eerder was een bid-slogan zo goed gekozen als deze keer: New Horizons. Wat zou de slogan, het thema, voor Nederland kunnen zijn? Kunnen wij in twee woorden samenvatten wat de toegevoegde waarde van de Olympische en Paralympische Spelen in 2028 is? Hoewel we nog geen bid organisatie zijn, denken we over dit thema nu al na. Men zou geneigd zijn te denken dat het verkrijgen van de Spelen gebaseerd is op kansberekening. Als men het vaak genoeg probeert, is het uiteindelijk raak. Maar dat lijkt niet juist. Pyeonchang heef de laatste 10 jaar niet alleen gebruikt voor het verbeteren van het bid, maar vooral ook voor het verder versterken van de relaties met de IOC-leden en het verhogen van het draagvlak nationaal. Over tien jaar neemt het IOC het besluit voor de Spelen van 2028. Dat is evenveel tijd als de Koreanen hadden. Een resultaat van het harde werk van de laatste tien jaar is het Drive the Dream project. Pyeonchang ging herhaaldelijk in op dit project en de resultaten ervan. Wellicht is Olympisch Vuur onze eigen Drive the Dream. Het is goed om vanaf nu bij de projecten van Olympisch Vuur te beoordelen of zij bid-presentatie waardig zijn. In iedere van de drie presentaties hadden topsporters – valide en gehandicapte – een belangrijke rol. Wie kan immers overtuigender Olympische plannen presenteren dan sporters met Olympische en Paralympische ervaring? Het Topsportteam met 29 (oud)topsporters ondersteunt Olympisch Vuur al geruime tijd. Het enthousiasme waarmee deze sporticonen het plan uitdragen werk zeer aanstekelijk, iedere keer weer. Nederland en Olympisch Vuur kunnen zeker veel leren van de drie kandidaten, maar het lijkt dat we onbewust (?) al veel hebben geleerd van Pyeonchang. En evenals Pyeonchang hebben we nog tien jaar. Laten we deze jaren goed benutten.