Le Tour d’Argent

3497 kilometers, 198 wielrenners, 22 ploegen, 23 dagen, 20 etappes en 1 proloog; de 99e editie van de Tour de France. Een wielerspektakel waarin de commercie vanouds een belangrijke rol speelt. Tijdens de Tour verzamelen zich langs de kant van de weg liefst 14 mln fans uit ca. 40 landen. 99 procent van de route is altijd open voor het publiek, zodat iedereen de magie van de Tour kan ervaren. In het jaar 1930 deed de reclamekaravaan zijn intrede, die tegenwoordig is uitgegroeid tot een 20 kilometer lange optocht met maar liefst 180 wagens. De fans worden bedolven onder een lawine van reclameproducten zoals petjes, vaantjes en vlaggetjes.

Hoewel de organisatie steunt op veel vrijwilligers en hulp van gemeenten, gaat achter de Tour een geoliede winstmachine schuil. Het sportbedrijf, met de naam ASO,  organiseert naast de Tour 40 andere sportwedstrijden. De ASO telt 235 vaste werknemers met een jaaromzet in 2010 van € 146 mln en een nettowinst van € 31,6 mln. De ASO strijkt flinke vergoedingen op door de startplaatsen te verkopen aan gemeenten. Elk jaar stellen zo’n 200 tot 300 dorpen en steden zich kandidaat als etappeplaats, waarvan de ASO er ca. 40 uitkiest. De laatste jaren verschilt de aankomstplaats van de ene etappe steeds vaker van de vertrekplaats van de volgende om meer steden de kans te gunnen te delen in de feestvreugde. Als vertrekplaats moet je ca. € 55.000 betalen aan de ASO en als aankomstplaats ca. € 90.000. Daarnaast moeten de steden nog de nodige organisatiekosten maken om evenementen te organiseren, oneffenheden weg te halen uit het wegdek en de PR te verzorgen. Absolute melkkoe is de Tourstart. Zo betaalde Rotterdam in 2010 € 2,5 mln aan de ASO. De Tour verdient fors dankzij de helden. Steeds meer ploegen vinden dat zij recht hebben op een deel van de winst. De ploegen en renners dienen zich echter te conformeren aan het reglement van de Tour, welke bepalingen kent over het beeldrecht. Kort samengevat zijn de renners 3 weken lijfeigenen van de ASO. Of het nu namen, beelden, biografieën etc. betreft om de Tour te promoten, de renners ontvangen hiervoor geen vergoeding. Wat dat aangaat hebben de voetballers dit beter geregeld.

Met de komst van Greg Lemond en Lance Armstrong oversteeg de Tour Europa. Zo werd de Tour nog aantrekkelijker voor de media en dus ook sponsors. Interessante vraag is of het voorgeschotelde parcours in 2012 een sleutelrol gaat spelen in de aantrekkingskracht van de Tour. Met het traject van de 99e editie lijkt de ASO zich met name op nieuwe markten te richten. Na de Australische winst van Cadel Evans vorig jaar zou een zege van Bradley Wiggins commercieel gezien de meest interessantste optie zijn voor de ASO. De kans op een saaie Tour is echter aanwezig en de vraag is of dat wel een positieve bijdrage zal leveren aan de mondiale exposure. De wereldwijde inkomsten van uitzendrechten voor TV, radio, internet en uiteraard ook mobiel brengen het meeste geld in het laatje. In 190 landen volgen tientallen miljoenen liefhebbers triomf en tragiek. Zo betaalt France Television jaarlijks € 24 mln aan de ASO voor de Tour plus een aantal andere ASO-evenementen. Tijdens de Tour halen de TV uitzendingen in Frankrijk een marktaandeel van 40 procent. De Amerikaanse zender NBC kocht deze week de uitzendrechten voor tien jaar.

Is er nu sprake van hosanna in de wielersport? Nee, ook het wielrennen heeft last van economisch moeilijke tijden. Diverse wielerkoersen verdwijnen van de kalender of moeten met noodfondsen overeind gehouden worden. De Tour is de enige koers die substantieel geld oplevert. Het aantal profploegen is tussen 2000 en 2011 gedaald van 70 naar 41. Succesvolle ploegen als HTC Highroad hielden op te bestaan en Team Leopard is opgegaan in een fusie. Movistar, Europcar en het Nederlandse Argos Oil zijn ingestapt. Het zijn met name weldoeners die de sport overeind houden. BMC, Leopard, Quick Step en Greenedge worden gefinancierd door privégelden van vermogende individuen. Team Sky wordt zelfs ‘gesponsord’ door de Britse wielerbond. Verleden jaar communiceerde de UCI dat de teambudgetten met 35% gestegen zijn naar een recordbedrag van € 321 miljoen. Een vertekend beeld, aangezien de budgetten van de teams zijn gaan meetellen voor de World Ranking. Fietsen, teamwagens en overige materialen zijn gekapitaliseerd om het budget op te krikken. De ploegen zullen een strijd moeten gaan leveren om te delen in de TV rechten. Maar waar te beginnen in deze traditionele sport met een klein aantal echte machthebbers?

De herhaalde dopingschandalen hebben vooralsnog weinig impact op het enthousiasme rondom de Tour. Men “vertrouwt” op de eerlijkheid van de renners. De dopingsluier blijft echter over de sport hangen, getuige ook dit jaar weer de berichtgeving over de Rabobank ploeg en de klopjacht op Lance Armstrong.

Op 22 juli is bekend wie de felbegeerde gele trui mee naar huis neemt. Mondialisering van de sport is meer dan ooit noodzakelijk. Met wedstrijden in Californië, Down Under en Canada krijgen deze plannen vorm. Iedere kans wordt aangegrepen. De Tour de France alleen zal voor de (commerciële) continuïteit van de wielersport niet volstaan.

Tevens gepubliceerd op http://www.tourcafe.nl/ Het Tourcafe is een tijdelijk plek in het Rotterdam Central District waar iedere etappe van Le Tour dagelijks vanaf 15.00 uur live te volgen is op een groot projectiescherm in het café. Samen met genodigden wordt er nagepraat over de dagetappe, de heroïek van La Grande Boucle en hun passie voor de wielersport en Rotterdam. Op verschillende dagen is er livemuziek en een Tourquiz waar iedereen aan mee kan doen.