Esther Vergeer: eenzaam aan de top

Esther Vergeer, een naam die ronkt in Nederland. Een naam die onlosmakelijk verbonden is aan het rolstoeltennis. Vergeer domineert al jaar en dag haar sport. Sinds 2003 is ze onklopbaar. Een duizelingwekkend totaal aan 471 wedstrijden op een rij gewonnen. Op de Paralympische Zomerspelen pakte ze haar vierde titel op een rij in het enkelspel. Dat verdient een portret.

Esther Vergeer zag het levenslicht op 18 juli 1981 in Woerden, een stad in de provincie Utrecht. Ze kende een normaal leventje, tot er op haar zesde gezondheidsproblemen opdoken. Wat in maart 1988 eerst op een simpele zwemles leek, zou uitdraaien op een ramp. Vergeer raakte bewusteloos door een bloed- en vochtophoping in haar hersenen. Meteen werd een operatie uitgevoerd en werd er een drain in haar hoofd geplaatst om het bloed makkelijker af te voeren. Ze verliet het hospitaal al lopend. Het was schrikken voor familie en vrienden, maar Esther keerde gezond en wel terug huiswaarts. Althans, dat dachten ze. Iets meer dan een jaar later sloeg het noodlot opnieuw toe voor de Nederlandse. Na een hersenbloeding constateerden artsen dat ze een bloedvatenafwijking had rond haar ruggenmerg. Een operatie begin 1990 drong zich op om ervoor te zorgen dat haar bloedvaten niet zouden springen. Een operatie waar ze een dwarslaesie aan overhield. Dit komt neer op een onderbreking van de zenuwen in de rug, waardoor de zenuwen onder het ruggenmergniveau uitvallen. Vergeer kreeg op achtjarige leeftijd te horen dat haar benen nooit meer normaal gingen functioneren. Ze belandde in een rolstoel.

Van meerdere sportmarkten thuis?
Er wachtte Esther Vergeer een lange en moeilijke revalidatie. Geen sinecure voor een jong meisje van acht. Vergeer kreeg een heel programma af te werken met fysiotherapie, ergotherapie, school, etc. Een drukke periode, waarin ook heel wat verplichte sporturen zaten verwerkt. Op deze manier moest ze spelenderwijs leren kennismaken en omgaan met haar rolstoel. Vergeer beoefende verscheidene sporten, maar leek vooral uit te blinken in basketbal en tennis.

De eerste sport waar Vergeer mee in contact kwam, was rolstoelbasketbal. Wat veel mensen niet weten over haar, is dat ze een mooie carrière erop heeft zitten als rolstoelbasketbalspeelster. Al snel werkte de Nederlandse zich naar de top. Ze sloot haar aan bij een ploeg in Utrecht en speelde zich als het ware in het nationale elftal. In 1997 trok ze met Nederland naar het Europese kampioenschap, waar ze mede goud kon pakken. In dezelfde periode speelde Vergeer ook nog eens tennis. Lange tijd combineerde ze het intensief beoefenen van de twee sporten, tesamen met haar studies. In het revalidatiecentrum speelde ze rolstoeltennis en wou ze lessen gaan volgen. In haar geboortestad Woerden kon ze zich inschrijven bij een club. Op haar eerste internationale jeugdtoernooi stootte ze meteen door tot de halve finales. Een jaar na de gouden medaille op het Europese kampioenschap rolstoelbasketbal werd Vergeer echter gevraagd om een keuze te maken: voltijds richten op tennis of rolstoelbasketbal. Door goede resultaten op verscheidene internationale toernooien, hakte Vergeer de knoop door en koos ze definitief voor het rolstoeltennis. Een keuze die achteraf gezien een enorme impact zou hebben op de sport.

Het jaar 1998 werd een kantelpunt in de sportieve carrière van Esther Vergeer. Ze liet het rolstoelbasketbal voor wat het was, om zich zo de volle 100 procent te kunnen focussen op het rolstoeltennis. Ze trok voor de eerste maal richting de V.S. om er te gaan tennissen op de US Open. Wat moest dienen als een toernooi om ervaring op te doen, werd meteen een schot in de roos. Vergeer schreef op 17-jarige leeftijd de US Open op haar naam. De sky was de limit voor de Nederlandse. Opeens ging het pijlsnel voor haar. Ze werd een jaar later eventjes nummer één van de wereld, maar werd snel van de troon gestoten door de Australische Daniele Di Toro, een naam die later in dit artikel nog zal terugkeren. In 2000 stonden de Paralympische Spelen in Sydney op het programma. Vergeer pakte voor aanvang van het toernooi opnieuw de koppositie over van Di Toro en bombardeerde zich tot één van de favorieten. De Nederlandse speelde een waanzinnig toernooi en wist de gouden medaille te behalen in het enkelspel zonder ook maar één set af te staan. Alsof dat nog niet genoeg leek, wist ze ook het dubbelspel te winnen samen met Maaike Smit.

Dominantie troef?
Vanaf het jaar 2000 tot nu zou er maar één naam ronken over de courts van het rolstoeltennis: Esther Vergeer. Overal waar de Nederlandse opduikt, lijkt ze onklopbaar. In 2003 verloor ze in een toernooi in Sydney van thuisspeelster Daniele Di Toro. Sindsdien wist Vergeer elke wedstrijd al winnend af te sluiten. U leest het inderdaad goed: sinds 2003 is Esther Vergeer niet meer te betrappen op een verlies. Vele topsporters durfden in hun sporttak domineren, maar niemand zo lang als Vergeer. En de cijfers liegen er niet om: meer dan 100 toernooien gewonnen, 21 grand slamtitels, sinds 2000 resoluut nummer 1 van de wereld, zeven keer paralympisch goud en een duizelingwekkend totaal aan 471 gewonnen wedstrijden op een rij. Zo goed als iedere wedstrijd blaast ze de concurrentie van het veld.

Vergeer gunt quasi iedere wedstrijd haar tegenstander amper een game. Schrik dus niet als u regelmatig 6-0 en 6-0 ziet verschijnen op het scorebord, wanneer de Nederlandse gespeeld heeft. In de afgelopen negen jaar heeft de rolstoeltennistopper het welgeteld één keer moeilijk gehad. En hoe. Vier jaar geleden bekampte ze haar landgenote Korie Homan in de finale van het rolstoeltennis op de Paralympische Spelen van Peking. Het werd één van de spannendste wedstrijden ooit in het rolstoeltennis.

Buiten die ene wedstrijd tegen Homan, is het veelal dominantie troef met Vergeer. Boris Becker noemde haar ooit niet voor niets een fenomeen. De Nederlandse wordt bewonderd om haar constante werkijver en discipline, ook al gaat het iets te vaak van een leien dakje voor haar. In plaats van decompressie tracht Vergeer om nog sterker te worden dan ze al is. Ze laat zich professioneel omkaderen met onder meer een voedingsdeskundige, mental coach en een trainer die vooral gewerkt heeft met valide tennissers. Momenteel is dat Sven Groeneveld, die o.a. Caroline Wozniacki getraind heeft. Aan The Tennis Space verklapte de Nederlandse haar geheim. “Ik train vaak met mannen, onder meer met Maikel Scheffers.” Scheffers werd op de afgelopen Paralympische Spelen vierde en verloor in de strijd om het brons van zijn landgenoot Ronald Vink. “Mannen zijn sneller en sterker”, verklaarde Vergeer verder. “Daardoor gaat mijn niveau omhoog. Ik weet niet of andere meisjes het ook doen, maar ze zouden het moeten doen.”

Record komt in zicht?
Op de afgelopen Paralympische Spelen in Londen was Esther Vergeer opnieuw de te kloppen vrouw. Ze raasde als een wervelwind door de eerste twee rondes. In de derde ronde kon ze uitkomen tegen Daniele Di Toro. Inderdaad, de speelster die als laatste Vergeer kon kloppen. Na de tweede ronde, konden we kort met haar babbelen, al deed de organisatie eventjes moeilijk.

In de derde ronde werd het uiteindelijk niet Daniele Di Toro, die verrassend werd uitgeschakeld door de Thaise Sakhorn Khantasit. Geen prestigeduel in de kwartfinale en dus raasde Vergeer gewoon door tot de finale. Daarin mocht ze het opnemen tegen haar landgenote Aniek Van Koot. Deze kon echter niet presteren wat Homan vier jaar eerder wel kon: Vergeer het vuur aan de schenen leggen. Wedstrijd nummer 470 op een rij werd gewonnen met 6-0 en 6-3. Eén dag later pakte Vergeer ook nog eens haar derde paralympische titel in het dubbel met Marjolein Buis. In totaal pronken er nu zeven gouden paralympische medailles in de kast van Vergeer. Een weergaloos totaal.

Het mag gezegd worden: de 31-jarige Nederlandse heeft een carrière om u tegen te zeggen. Het mag geen toeval heten dat Vergeer tot twee maal toe de Laureus World Sport Award heeft gewonnen, wat je kan zien als de Oscar van de sport. Ze won deze in 2002 en 2008. Daarnaast werd ze ook al tot vier maal toe benoemd als Gehandicapte Sporter van het Jaar in Nederland en ontving ze ook twee keer de International Tennis Federation Players Award (2002 en 2003). Leuk om weten is dat de zegereeks van Vergeer echter niet de langste ooit is in de sportgeschiedenis. Dit staat op naam van de Pakistaanse squasher Jahangir Khan. Deze man staat in het Guinness Book of Records met een zegereeks van maar liefst 555 wedstrijden. Wil Vergeer dit Guinness Book of Records oranje kleuren, zal ze nog 85 wedstrijden op een rij ongeslagen moeten blijven.