Geld moet rollen, zo lijkt het credo van FC Barcelona met een gemiddelde van zeg 80 miljoen euro aan transferuitgaven over de afgelopen vijf seizoenen. Toch zocht de gastheer van Camp Nou in de tussentijd ook naar goedkopere oplossingen. In de periode tussen 2009 en 2013 contracteerde Barcelona geregeld spelers met een leeftijd van onder de 18 jaar. Maar niet volgens de regels, aldus de FIFA. Het kwam de club op een transferverbod van de FIFA te staan voor twee transferwindows. Terecht, zo oordeelde het Court of Arbitration for Sports (CAS) onlangs op 30 december 2014. Goedkoop bleek dus weer eens duurkoop. Barcelona keerde de FIFA na haar verloren rechtszaak direct de diplomatieke rug toe door het FIFA-gala met de prestigieuze uitreiking van de Gouden Bal te boycotten (saillant of niet, de Bal ging dit keer niet naar Messi). Verongelijkte gezichten dus, maar de vraag is: had de meervoudig Champions League-winnaar toch geen baat bij haar protest?
Hoofdregel onder de FIFA-transferregels is dat een internationale transfer van een voetballer alleen is toegestaan als de speler een leeftijd van boven de 18 jaar heeft. Helemaal in beton gegoten is deze regel echter niet. Er gelden namelijk drie uitzonderingen die een internationale transfer van een minderjarige speler wel mogelijk maken, namelijk:
indien de ouders van de minderjarige speler verhuizen naar het land waar de nieuwe club huist om redenen die niet verbonden zijn met voetbal; of
indien de transfer plaatsvindt binnen de EU en de speler tussen de 16 en 18 jaar is en de nieuwe club – kort gezegd – ervoor zorgt dat de speler niets te kort komt qua training, scholing, accommodatie, coaching etc.; of
indien de speler binnen vijftig kilometer van de grens woont en de club die de speler wenst te contracteren eveneens binnen vijftig kilometer van diezelfde grens is gevestigd, zodat de minderjarige speler thuis kan blijven wonen.
Deze beschermingsregels zijn er niet voor niets. Zij beogen, in de woorden van de FIFA, te voorkomen dat kwetsbare minderjarige spelers zonder vangnet of controle ten prooi vallen aan misbruik door betaald voetbalorganisaties in een ander land. In 2010 voerde de FIFA een nieuw controlesysteem in om schending van deze regels tegen te aan. Met effect, want met het grote Barcelona, dat het dus niet zo nauw nam met de beschermingsregels voor minderjarigen, ving de FIFA direct een grote vis.
In april 2014 legde de Disciplinary Committee van de FIFA de Catalaanse club dan ook een nationaal en internationaal transferverbod op. Het verbod hield in dat Barcelona twee transferperiodes lang de hand op knip diende te houden. De straf kwam hard aan, zeker gezien het feit dat de toenmalige selectie met bijvoorbeeld clubheld Carles Puyol aan vergrijzing onderhevig was. De club had dan ook reden genoeg om het verbod aan te vechten en in beroep te gaan bij het FIFA Appeal Committee. Een uitspraak van het Appeal Committee was niet op korte termijn te verwachten en zo leek Barcelona met lede ogen te moeten aanschouwen hoe haar concurrenten zich in WK-zomer 2014 op de transfermarkt zouden roeren.
Toch zal het niemand ontgaan zijn dat Barcelona er ook in het zomerwindow van 2014 weer lustig op los kocht. Op 11 juli 2014 telden de Catalanen naar verluid maar liefst 81 miljoen euro neer voor Liverpool-spits Luis Suarez die kort daarvoor vanwege het welbekende bijtincident nog de achtste finale van het WK tussen Uruguay en Colombia (0-2) moest missen. Verder trok de club voor nog eens tientallen miljoenen onder meer verdediger Thomas Vermaelen en middenvelder Ivan Rakitic aan.
Hoe zat het dan met het transferverbod? Simpel, dat gold even niet. Barcelona had het FIFA Appeal Committee namelijk verzocht het transferverbod op te schorten totdat er op het beroep werd beslist. Het Appeal Committee heeft die bevoegdheid op grond van de FIFA-statuten, zonder daarvoor een zware toets aan te moeten leggen. Het beroepsorgaan honoreerde het verzoek van de Catalanen en schorste op 23 april 2014 het transferverbod. De redenen: het ging om een complexe zaak en het was onmogelijk voor Barcelona om nog voor het eerste transferwindow een definitief oordeel te verkrijgen van het CAS.
Kortom, Barcelona mocht in de zomer van 2014 rustig haar gang gaan en kon zich, anticiperende op een herleving van het transferverbod, naar hartenlust versterken. Toen de FIFA het verbod op 20 augustus 2014 bekrachtigde, was voor Barcelona de buit al binnen.
CAS Tegen de uitspraak van het Appeal Committee ging Barcelona in beroep bij het CAS dat op 30 december 2014 met een persbericht naar buiten bracht dat ook zij van oordeel is dat Barcelona de transferregels met betrekking tot minderjarige spelers overtrad. Het transferverbod was dus terecht, aldus de hoogste sportrechter. De uitspraak zelf is nog niet gepubliceerd, duidelijk is wel dat de club haar juridische strijd tegen de transfer ban verloor en naast de huidige transferperiode ook in de zomer van 2015 de portemonnee dicht zal moeten houden.
Of de verongelijktheid die de Catalanen thans ten toon spreiden terecht is, valt te bezien. Helemaal pluis zal het gedrag van Barcelona gezien de uitspraak van het CAS toch niet zijn geweest. Bovendien is de club er nog redelijk goed vanaf gekomen doordat de FIFA het transferverbod aanvankelijk opschortte. De zomerse transfer van Suarez, daarmee de op twee na duurste speler ooit, toont aan dat Barcelona die kans verre van onbenut liet. Moreel gezien misschien twijfelachtig, maar protesteren lijkt op deze manier dus te lonen. Al was het sympathieker geweest als Barcelona gewoon stil bleef zitten toen zij geschoren werd, ook toen de barbier voor even het mes optilde. Maar wat koop je voor sympathie? Geen Suarez in ieder geval.
