Hoe de sleeping giant wielrennen wakker is geworden

“De wielersport laat gigantische kansen liggen”, citeerde De Telegraaf op 30 maart 2018 Floris Weisz van IMG. “Deze gek veranderde het wielrennen voor altijd”, schreef Michiel van Looijengoed op Sportnext.nl op 27 november 2017: hij droomde van een betere fanbeleving. Ziehier twee van de vier belangrijkste redenen voor het bestaan van Velon, het bedrijf dat is opgericht door tien WorldTour-ploegen.

Dit artikel verschijnt ook in het nieuwe SPORTNEXT magazine. Het nieuwe nummer verschijnt binnenkort en is hier te bstellen.

Een aantal directeuren van wielerteams dacht in 2013 hetzelfde als Weisz en Van Looijengoed, en grepen de koe bij de hoorns. Hoe pakken we die kansen wel? Hoe vergroten we de fanbeleving? Hoe vergroten we de financiële stabiliteit van de wielerploegen? En hoe zorgen we dat de sleeping giant die wielrennen is, wakker wordt? In Avignon werd daarom een samenwerkingsverband gesmeed waarbij de teams hun collectieve commerciële rechten inbrachten in een bv. Velon was geboren.

Avignon

In 2011 en 2012 werd er in het wielrennen druk gespeculeerd over een “breakaway league”. Teams zouden uit de bestaande structuur stappen om een eigen league op te richten. Grote teams zouden hierin meegaan. Een investeerder claimde een groot bedrag aan televisierechten op zak te hebben en wilde instappen in een joint venture tussen hem en een aantal teams. De discussies gingen op en neer. Het enige waarover iedereen het eens was: er moest iets gebeuren. Aan het beantwoorden van de vraag hoe de verhoudingen zouden zijn binnen een nieuw op te richten bedrijf, werd echter veel tijd verloren. Oud zeer vanuit het oude wielrennen kwam telkenmale op tafel. En er kwam nooit concreet bewijs voor het bestaan van de televisierechten. Bovenal hielden enkele teams altijd de achterdeur open.

In 2013 vond een handvol teams het genoeg. In het teamhotel van onder andere Sky, nabij Avignon, werd besloten om eerst eens zelf als teams een samenwerking op te starten. Zonder investeerder. Door zelf te investeren in een bedrijf, met de werktitel Avignon. Elk team investeerde evenveel, en elk team kreeg evenveel rechten en plichten. Met twee belangrijke afspraken: we strijden op de weg en werken samen aan de vergadertafel. Ten tweede: er komt een commerciële lock-in voor elk team. Zo ging de achterdeur dicht en ontstond een van de belangrijkste succesfactoren van Velon: collectiviteit. Alle negentien teams spreken met één mond.

Economische stabiliteit

Velon is inmiddels vier jaar oud en maakt steeds grotere vorderingen. Een wielerploeg is, anders dan vele andere sportploegen, voor negentig procent afhankelijk van sponsoring. Er zijn geen televisie-inkomsten. Er is geen kaartverkoop. De meeste ploegen hebben geen betalende leden. Merchandising is door het ingewikkelde model van het wielrennen moeilijk van de grond te krijgen.

Een van de doelstellingen van Velon is dan ook om de economische stabiliteit van een wielerploeg te vergroten. Dat kan via vier pijlers: het collectief vermarkten van commerciële en uitzendrechten, de fans gezamenlijk beter bedienen, eigen wedstrijden organiseren en de deuren openen voor (eigen) media. Katalysator voor de groei van Velon is de samenwerking met Infront. Het Zwitserse sportmarketingbedrijf verbond zich voor tien jaar aan de organisatie en is in commercieel opzicht de drijvende kracht achter het succes. En achter commercieel succesvolle samenwerkingen als met onder meer de Tour of Guangxi in China.

Historische stap

De organisatoren, met aan het hoofd A.S.O./Tour de France, hebben van oudsher een stevige vinger in de wielerpap. Wielerploegen lieten zich door middel van startrechten of startgelden (in het wielrennen net voldoende om de kosten van de wedstrijden te kunnen betalen) veelvuldig uitspelen. ‘Parijs’ verdeelde en heerste, en dicteerde wat er moest gebeuren. Dat uitspelen is echter grotendeels voorbij. De collectiviteit van de ploegen is hecht.

"Voor het eerst in honderd jaar vroeg de Tourorganisatie iets aan de ploegen. En werd ervoor betaald!"

Zo was de Tourstart in Utrecht in 2015 een historisch moment. In samenwerking met de Tourorganisatie werden GoPro-cameraatjes gemonteerd op de fietsen van renners. Het gegeven dat de ploegen met cameraatjes koersten, was mooi. Het gaf de fan spectaculair inzicht in de hectiek van het peloton. De historische stap was echter dat A.S.O. aan de teams vroeg of die camera’s op de fiets mochten en of zij de beelden mochten gebruiken. Een cruciale dag. Voor het eerst in honderd jaar vroeg de Tourorganisatie iets aan de ploegen. En werd ervoor betaald!

Ten eerste was er de gezamenlijke deal met GoPro. Daarnaast was er een ruil: de rechten van de wedstrijdbeelden liggen bij de organisator. Maar de rechten van de beelden vanaf de fiets (en data en behind the scenes) liggen bij de ploegen. De teams kregen als tegenprestatie wedstrijdbeelden terug die zij zelf konden uitzenden op social media. Het leverde schitterende beelden op, achteraf in samenvatting en massaal gedeeld via social media.


Van beeld naar data

Van GoPro-cameraatjes op de fiets zijn we inmiddels grote sprongen verder. Het uitzenden van livebeelden vanaf de fiets is dichtbij. Velon heeft via Team LottoNL-Jumbo de 360-gradencamera geïntroduceerd, zodat de fan letterlijk in het peloton zit (tijdens de Ronde van Abu Dhabi). Gedurende de Giro d’Italia (en alle wedstrijden van RCS) ziet de kijker data in beeld van de renners. Net zoals dat al zichtbaar werd gemaakt in de Vlaamse klassiekers: vermogen, hartslag, snelheid, cadans en voor de gemiddelde fan misschien wel de belangrijkste, de locatie van de renner.

Iedere renner in de Giro rijdt met een datatransmitterkastje waarmee RCS de data in de liveproductie op televisie kan uitzenden. Met de Velon Live-app kan de fan zelf bepalen van welke renner hij de data wil zien, plus uiteraard diens cv en erelijst.

Waarom niet eerder?

De meest gestelde vraag is waarom het zo lang duurt om de beelden en data bij de fans te brengen. Waarom hebben we, in tegenstelling tot andere sporten, vijf jaar na de eerste tekenen van leven van Velon nog geen livestreamvideo vanaf de fiets? Waarom was het live streamen van data pas vorig jaar voor het eerst zichtbaar in de Giro?

Het antwoord is simpel: ons stadion weerhield ons daarvan. Wielrennen heeft geen stadion. Anders gezegd: ons stadion is soms 220 kilometer lang, gaat over bergen, door kloven, langs ravijnen. Het bereik is daar slecht. En renners kunnen geen grote zenders (met dito batterijen) meenemen op de fiets. In de dagelijkse jacht naar grammen gewichtswinst kan niet ineens een kilo worden toegevoegd. Uiteraard moet de apparatuur tegen een stootje kunnen en stevig bevestigd zijn om gedurende de koers op de fiets te blijven. De klappen die een fiets opvangt tijdens een race zijn immers groot. Velon heeft in samenwerking met de Giro en Infront een datatransmitter ontwikkeld die met 120 gram acceptabel licht is voor de renners, maar ook voldoende zendkracht en batterijvermogen heeft om een zes uur durende wedstrijd te kunnen bestrijken. En, uit concurrentieoverwegingen niet onbelangrijk, Velon heeft voor iedere renner een kastje. Niemand heeft derhalve nadeel van het gewicht.

Uiteraard gaat dit alles in nauwe samenwerking met de renners. De renners zijn de acteurs op het toneel. Zij beseffen dat wielrennen een teamsport is en dat teams en renners één zijn in de commerciële markt. Bovendien snappen veel renners dat de beleving van het wielrennen beter kan, beter moet, om de potentie van de markt ten volle te benutten. Dat helpt de teams en het helpt hen. De teams houden eenieders belangen goed in de gaten. Zo worden om sporttechnische redenen data als hartslag en vermogen niet exact gebracht, maar in schalen.


Mediateam

Inmiddels heeft Velon een eigen mediateam. Want filmpjes vanaf de fiets zijn leuk, maar nog leuker is het om de beelden van verschillende renners van verschillende ploegen te combineren. En die dan weer te aan te vullen met behind the scenes-beelden van de winnende ploeg. En dat dan weer te verrijken met analyses van data-output. Het mediateam van Velon brengt het allemaal razendsnel bijeen en maakt hapklare edits voor teams, maar ook voor meer en meer mediapartijen die geïnteresseerd zijn in de samenvattingen en analyses. Al dan niet gedreven door verminderde middelen aan eigen kant, zoeken steeds meer media content voor hun platforms. De kansen liggen niet alleen bij televisie, maar ook bij onlinerechten. Met de onbeperkte toegang tot de teams, de enorme stroom aan data en de beelden (straks ook live) vanaf de fiets hebben de teams een sterke troef in handen om de fan daadwerkelijk into the heart of the peloton te krijgen en een rooskleurige toekomst tegemoet te gaan.

Negentien teams in Velon

Velon is opgericht door en eigendom van tien teams: BMC, Education First, Lotto Soudal, LottoNL-Jumbo, Mitchelton-Scott, Quickstep, Team Sky, Team Sunweb, Trek-Segafredo en UAE Team Emirates. Daarnaast hebben negen teams een samenwerkingsovereenkomst met het bedrijf: Dimension Data, Bora-Hansgrohe, Movistar (alle WorldTour-teams) en Bardiani-CSF, Caja Rural Seguros, Gazprom-Rusvelo, Israel Cycling Academy, Nippo Vini Fantini en Cofidis (procontinentale teams).

Sterrenstrijd

Velon zoekt in alles de samenwerking. Door de kritieke massa van (op dit moment) negentien teams kan Velon organisatoren sterker maken. Door samen te groeien en samen na te denken hoe de wielersport kan verbeteren. Zoals met Flanders Classics, RCS en dus ook de Tour de France al volop gebeurt.

Maar ook met de UCI: Hoe kan de WorldTour aantrekkelijker worden? Hoe kan de WorldTour begrijpelijk worden en blijven? De UCI is er in elk geval tot op heden niet in geslaagd om, zoals ook de helaas vorig jaar overleden oud-UCI-baas Hein Verbruggen voor ogen had, een heldere serie te creëren waarin de teams ook meedelen. De WorldTour telt dit jaar 185 wedstrijddagen. De fan snapt er soms niks van. Zelfs voor de pers is het lastig te onderscheiden wat een belangrijke wedstrijd is en wat niet. Daardoor worden keuzes van ploegen weleens verkeerd geïnterpreteerd. Kortom, duidelijkheid is gewenst.

En het kan zo makkelijk zo veel beter. Geef elke wedstrijd in de WorldTour dezelfde graphics op televisie, dezelfde tune, dezelfde finishboog. Dan verkoopt de serie zichzelf en zullen sponsors eerder instappen. En dan de formats: verrijd een meerdaagse altijd in hetzelfde aantal dagen, met eenzelfde tijdstip van finish en eenzelfde plek van uitzenden, zowel op televisie als online. En: overlap tussen wedstrijden wordt taboe.

"Veel renners snappen dat de beleving van het wielrennen beter kan, beter moet, om de potentie van de markt ten volle te benutten"

Het belangrijkste is: zorg voor minder wedstrijddagen in de WorldTour. Herkenbaarheid van de sterren is van positieve invloed op de populariteit van de sport. Helaas is het nu fysiek onmogelijk om de sterren van het wielrennen in alle wedstrijden aan de start te krijgen. Het is lastig uit te leggen aan de fans waarom de toppers van de Tour niet allemaal in de Giro zijn of in de klassiekers aan de start staan. Waarom de toppers van het peloton zo zelden met elkaar de degens kruisen. Met aan de ene kant een door de UCI opgelegd maximum van negentig wedstrijddagen per renner en aan de andere kant 180 wedstrijddagen in de WorldTour, moeten ploegen nu telkens kiezen. Dat maakt een wekelijkse sterrenstrijd onhaalbaar.

UCI WorldTour

De WorldTour is een serie wedstrijden waarvoor achttien teams een licentie hebben. Zij moeten aan alle wedstrijden uit de serie deelnemen. De WorldTour bestaat naast de drie grote rondes, de monumenten zoals Luik-Bastenaken-Luik en rondes van een week zoals Parijs-Nice en de Ronde van Zwitserland, ook uit minder bekende wedstrijden, zoals de Ronde van Polen en RideLondon.

De WorldTour is de Champions League van het wielrennen. Over het hele seizoen wordt een team-ranking opgemaakt. Onder het WorldTour-niveau zit het procontinentale niveau. Eén van de problemen van het wielrennen is dat dit geen duidelijk league is. Procontinentale teams zijn afhankelijk van wildcards om te kunnen deelnemen aan WorldTour-wedstrijden.

Hammer Series

In 2017 zag ook de nieuwe koers Hammer Series het licht in Sittard. Velon introduceerde een nieuw revolutionair en spectaculair wedstrijdformat waarin het team centraal staat. Het format is heilig. De look and feel zal altijd gelijk zijn om een zo herkenbaar mogelijk evenement neer te zetten. Een weekend bestaat uit drie wedstrijddagen. Op de eerste dag wordt een klimrit verreden over een parcours. Elke doorkomst levert punten/seconden op voor de teams. Op de tweede dag wordt de sprintrit verreden. Ook daar betekent elke doorkomst punten/seconden voor het team. En op de laatste dag is de chase, de ploegentijdrit. De leidende ploeg in het klassement start, de achtervolgers starten op basis van hun achterstand in seconden. Houden de leiders de voorsprong vast? Of worden ze ingelopen en voorbijgestreefd door de achtervolgende ploegen?

De inaugurele Hammer Series-editie in Sittard werd omarmd door de internationale wielerfan. “Spectaculair!” “Tactisch mooi steekspel!” Overzichtelijk, qua opzet, maar ook qua tijd (de onderdelen duren maximaal twee uur). De renners zijn eveneens uitermate enthousiast en ook de ploegleiders zijn geïnspireerd, want elk onderdeel mag je in wisselende samenstelling starten. En het beste team wint – geen individu, maar een hele ploeg beklimt het podium.

Ondanks de kinderziektes die zo’n eerste editie uiteraard oplevert, liet het de potentie in volle omvang zien. De Hammer Series leverden 3,5 miljoen online views op, naast uitzending op televisie uiteraard. Niet voor niets is er dit jaar naast in Sittard ook in Stavanger en Hongkong een Hammer Series-wedstrijd. Deze zullen online op social media live gestreamd worden om de internationale fanbase maximaal te kunnen bedienen.


Start up

Velon is een hard groeiende start-up. De teams, de aandeelhouders, zijn tevreden met het resultaat tot nu toe. Velon brengt de fan meer en meer in het hart van het peloton dankzij het mediateam, dat over de hele wereld bij de wedstrijden aanwezig is. De fanbeleving verbetert dagelijks. Het gezamenlijke bereik groeit hard, en daarmee ook de fanbase. De collectieve kracht van de teams wordt verder maximaal ingezet om commerciële en wedstrijddeals te maken die voor de individuele teams interessant zijn. Hierdoor, en ook door de Hammer Series en de groei van dat concept, is de waarde van Velon fors gestegen. Ondertussen wordt ook aan next steps gewerkt, de nog ontbrekende schakels om de stap naar een jonger publiek te maken. Het belangrijkste is dat Velon samen met de organisatoren werkt aan een strakker format voor het wielrennen in het geheel, waarvan fans, renners, organisatoren en ploegen profiteren.

#ridethefuture

Organisaties

De belangrijkste spelers in de wielerwereld, naast ploegen en renners, zijn:

- de internationale wielerunie (UCI): de regelgevende instantie, de scheidsrechter van de sport;
- Amaury Sports Organisation (A.S.O.), onder leiding van Yann Le Moenner: de organisator van de Tour de France, maar ook van Luik-Bastenaken-Luik, Criterium du Dauphiné, Oman en vele andere wedstrijden, inclusief nauwe banden met diverse wedstrijden zoals bijvoorbeeld met Unipublic/La Vuelta;
- RCS: de organisator van de Giro d’Italia en een flink aantal andere wedstrijden in Italië, maar ook bijvoorbeeld in Dubai;
- Flanders Classics: de vooruitstrevende organisator van de Vlaamse klassiekers.



Headerfoto: Team LottoNL-Jumbo