Esports in het wielrennen: Zwift als de grote gamechanger?

In de eerste maanden van 2019 vond de KISS Super League plaats. Het was het eerste evenement wereldwijd waarin professionele atleten uit de ‘echte’ wereld in een digitale competitie tegen elkaar uit kwamen. In 2020 organiseert de UCI een heus WK esports. Het zijn stappen die de definitieve intrede van esports in de wielerwereld markeren. De mogelijkheden lijken onbeperkt, maar net als de traditionele sport kent ook deze tak zijn problemen, zeker als het gaat om wedstrijden. Richard Plugge van Team Jumbo-Visma: “Zolang die problemen niet zijn opgelost, zullen wij er met Jumbo-Visma niet aan meedoen.”

Het wielrennen is al een tijdje bezig nieuwe grenzen te verkennen en te verleggen. Dat is hard nodig ook, want de ingewikkelde wedstrijdkalender en de langdradige etappes met een ellenlange aanloop maken het de tv-kijker niet gemakkelijk. En dat terwijl wielrennen als recreatieve sport toch door steeds meer mensen beoefend wordt. De sport heeft de laatste tijd echter (voorzichtig) een nieuwe weg ingeslagen; zo heeft Zwift zijn intrede gedaan. Fietsen op een hometrainer, maar dan op een moderne manier.

Indoor cycling heruitgevonden

De mix van het leveren van een fysieke inspanning met het gebruik maken van bijna onbegrensde digitale mogelijkheden maakt dat Zwift razend populair is geworden onder wielrenners en mountainbikers. Het gaat om echt fietsen, maar dan in virtuele werelden, zoals op de WK-parcoursen van de laatste jaren. Sinds de lancering van Zwift hebben zo’n 1,4 miljoen mensen een account aangemaakt en zijn er ongeveer 740 miljoen mijlen ‘gelogd’. Jaarlijks verdubbelt het aantal gebruikers bovendien.

Chris Snook, Senior PR-manager bij Zwift, zegt in het nieuwe SPORTNEXT magazine: “Met de komst van Zwift is ‘indoor cycling’ heruitgevonden, zeggen wij. We hebben grote ambities: natuurlijk gaan we door met het aanbieden van nieuwe functies voor onze bestaande gebruikers zoals nieuwe routes om te rijden. En volgend jaar hebben we het eerste UCI Cycling Esports World Championships.”

Sir Bradley Wiggins

Aan het WK zullen waarschijnlijk zowel amateurs als profs meedoen. De profs waren eerder in het begin van 2019 al actief tijdens een groot Zwift-evenement: de KISS Super League, een tien weken durende competitie met deelname van Zwift-community teams, UCI Pro Continental en Continental teams van mannen en vrouwen. Zo deden topteams als de professionele ploegen Cofidis and Israel Cycling Academy mee, maar ook Team Wiggins Le Col, het door Sir Bradley Wiggins opgezette esports-team. Wiggins, voormalig fenomeen op de baan, meervoudig olympisch kampioen en oud-Tourwinnaar is dan ook een belangrijke pleitbezorger van Zwift.

Eerlijke sport nog niet gewaarborgd volgens Team Jumbo-Visma

De voordelen van Zwift zijn evident: je hoeft er de deur niet voor uit en er is geen risico op valpartijen of ander ongemak. Je kunt er gedetailleerde trainingsprogramma’s mee samenstellen, fietst er met en tegen duizenden renners uit de hele wereld en kunt aan allerlei wedstrijden en social rides meedoen. Toch zijn er ook nadelen, vindt Richard Plugge, algemeen directeur van het Nederlandse Team Jumbo-Visma: “De fietsers rijden op Zwift anders dan op de openbare weg. Zoals je in Grand Theft Auto rijdt, kun je ook je auto niet besturen op de openbare weg.”

Plugge doelt daarbij op stuurmanskunst, omgaan met weersomstandigheden, het dicht op elkaar rijden en het aansnijden van bochten. Maar een misschien nog wel belangrijker nadeel: “Tot nu toe is eerlijke sport niet gewaarborgd. Knoeien met je gewicht, de verschillende apparaten die verschillende waarden meten, en er is zelfs al een renner geschorst omdat ie het algoritme tussen z’n apparaat en computer had aangepast.”

Bij Zwift erkennen ze de problemen, maar wordt tegelijkertijd aangegeven dat er gewerkt wordt aan een ‘good governance’ structuur en dat codes zijn geïnstalleerd die onreglementair gedrag signaleren.

'De kracht van Zwift is dat er voor ieder niveau wielrenner mogelijkheden zijn deel te nemen aan een wedstrijd'

Peter Zijerveld (KNWU)

Ook KNWU ziet perspectief

Plugge ziet ook mogelijkheden: "Het is hartstikke goed dat er vormen van wielrennen ontstaan die aansluiten bij de beleving van de jeugd en de mensen die moeilijk(er) buiten kunnen fietsen. Hoe meer mensen met wielrennen in aanraking komen, hoe beter. Niet voor niks gaan wij met de Team Jumbo-Visma Academy langs scholen om met Zwift een challenge te doen om zo scholieren enthousiast te maken voor de wielersport.”

Ook de Koninklijke Nederlandse Wieler Unie ziet perspectief in Zwift en organiseerde zelf al een aantal keren het NK. Volgens Peter Zijerveld, talent coach bij de KNWU: “De wereld van sport zal in de toekomst veranderen en esport zal steeds belangrijker worden. Het is daarom belangrijk dat de UCI nu al een tool als Zwift serieus neemt en er mee aan de slag gaat.” En voor de breedtesport: “Er kan goed getraind worden en ook zijn er voldoende competitiemogelijkheden. De kracht van Zwift is ook dat er voor ieder niveau wielrenner mogelijkheden zijn deel te nemen aan een wedstrijd.”

Lees het gehele artikel over esports in wielrennen in het nieuwe SPORTNEXT magazine. Het magazine staat in het teken van esports, met verhalen over onder meer de eDvisie, de stijgende populariteit van virtuele sporten bij het brede publiek en de opkomst van fantasy games.