Waarom voetbal een voorbeeld kan nemen aan football

Op 8 september begint de rijkste sportcompetitie ter wereld weer: de National Football League (NFL). In ruim twintig jaar tijd groeide de sport enorm. Hoe kan een competitie die vooral in de Verenigde Staten populair is, toch de meest profijtelijke sportcompetitie ter wereld zijn? SportNEXT zocht het uit en kijkt wat Europa’s grootste teamsport – voetbal – kan leren van football.

Het is een moment waar veel Amerikanen altijd reikhalzend naar uitkijken. Na de zomer is het weer tijd voor een nieuw seizoen in de NFL. Teams hebben nieuwe spelers en/of coaches aangetrokken, de verwachtingen zijn hooggespannen en iedereen acht zich kansrijk voor de play-offs. Mede dankzij deze vrijwel gelijke kansen voor elk team, heeft de sport een gigantische groei doorgemaakt de afgelopen jaren.

De verwachting is dat de omzet van de NFL dit jaar de 13 miljard (!) dollar zal passeren. Dat is 50 procent meer dan de omzet in 2010 was. De salary cap voor het nieuwe seizoen werd bepaald op 155,27 miljoen dollar per team. Ter vergelijking: de 20 clubs uit de Premier League – de rijkste voetbalcompetitie ter wereld – draaiden in het seizoen 2014/2015 een omzet van 4,2 miljard euro.

Nog een bewijs van het financiële succes van de NFL is de ranglijst die Forbes jaarlijks publiceert met de 50 meest waardevolle sportclubs. Maar liefst 27 NFL-clubs maken hun opwachting in de lijst, die wordt aangevoerd door de Dallas Cowboys. De afgelopen jaren zag vrijwel elke NFL-team de waarde explosief stijgen. American Football is populairder dan ooit en Roger Goodell – de hoogste baas van de NFL met een jaarsalaris van ongeveer 32 miljoen dollar – wil de liga nu ook buiten de VS aan aanzien laten winnen.

ZIE OOK: De 50 meest waardevolle sportclubs van 2016

Duitsland

De eerste stappen daartoe zijn al gezet. De NFL speelde de afgelopen jaren diverse wedstrijden in Londen en dit jaar wordt behalve de Engelse hoofdstad ook Mexico aangedaan. Daarnaast is de NFL een samenwerking aangegaan met het sportmarketing- en entertainmentbureau Lagardère Sports, dat de social media-kanalen en digitale platformen in Duitsland gaat beheren. Bovendien zet de NFL stevig in op partnerships met onder meer Twitter en Snapchat. Op die manier wil de liga de sport onder een groter publiek onder de aandacht brengen en een nieuwe (lees jonge) doelgroep aan zich binden.

Moeten de Europese voetbalbazen zich zorgen maken dat voetbalfans overstappen naar American Football? Zo ver zal het, in ieder geval voorlopig, nog niet komen. Maar het voetbal kan wel lering trekken uit de strategieën die de NFL de laatste jaren heeft toegepast.

Hierbij een vijftal tips die het voetbal verder kan helpen:

1. Creëer een nieuwe speelkalender. Het is een terugkerend probleem in het voetbal. Er worden te veel wedstrijden gespeeld. Dat zorgt er niet alleen voor dat de sterren die je product moeten verkopen meer kans hebben om geblesseerd te raken, maar ook dat verzadiging op de loer ligt. Hoe lang blijven we nog massaal inschakelen voor competitie- en (Europese) bekerwedstrijden en internationale landentoernooien? De kijkcijfers zijn nog steeds goed, maar het afgelopen EK in Frankrijk heeft wel aangetoond dat meer wedstrijden lang niet altijd betere wedstrijden betekent. In de NFL speelt elk team minimaal 16 wedstrijden en daarna volgen de play-offs en alsnog – of misschien wel daarom – haalt de liga jaarlijks 7 miljard dollar aan tv-rechten binnen. Het voetbal heeft wereldwijd veel meer potentie dan football, maar het is wel zaak het spelletje zo aantrekkelijk mogen te houden en om dat te realiseren moet er een kortere speelkalender komen.

2. Zorg voor een eerlijke verdeling van de gelden onder clubs. Een kleine elite van voetbalclubs wordt steeds rijker, sleept steeds grotere sponsorcontracten binnen en betaalt steeds hogere salarissen en transfersommen aan spelers. Je kunt daarom de kampioenen in veel nationale competities bij voorbaat al invullen (in de afgelopen dertig seizoenen in Spanje werd Real Madrid of FC Barcelona 26 (!) keer kampioen) en ook zes van de acht kwartfinalisten in de Champions League zijn vrijwel elk seizoen vooraf al te voorspellen.

Hoe anders is dat in de NFL, waar in de afgelopen tien jaar acht verschillende clubs de Super Bowl hebben gewonnen en vrijwel elke ploeg voorafgaand aan het seizoen een reële kans heeft om de play-offs te halen. Dat heeft hoofdzakelijk met twee dingen te maken: de draft (het slechtste team van vorig seizoen heeft de eerste keus om nieuw talent te contracteren) en de manier waarop de omzet wordt verdeeld in de NFL. De tv-gelden, inkomsten uit merchandising, licensing en sponsoring worden gelijk verdeeld onder alle 32 NFL-clubs en de teams moeten veertig procent van hun ticketomzet delen met de bezoekende teams. Hierdoor zijn de verschillen tussen wat de clubs te besteden hebben, behoorlijk klein. Als het voetbal wil overleven, zal er meer saamhorigheid tussen de clubs moeten ontstaan. De fans vinden het nu nog leuk om topclubs uit Spanje, Engeland, Duitsland en Italië elk jaar tegen elkaar te zien spelen, maar er komt een moment dat de 'gewone' supporter afhaakt omdat het zich niet meer kan identificeren met 'zijn' club. De grote ploegen hebben de kleinere teams nodig om tot succes te komen.

"Het is duidelijk dat Financial Fair Play niet werkt zoals het bedoeld is"

3. Stel een salarycap in. In het voetbal lijken de bomen tot in de hemel te groeien. Transfersommen van meer dan 50 miljoen euro zijn allang niet meer speciaal en salarissen van meer dan tien miljoen euro per jaar niet meer alleen voorbehouden aan de allerbesten. Het is voor kleinere clubs onmogelijk om deze rat race vol te houden. De topclubs kopen andere clubs gewoon leeg en verleiden talenten met vette contracten. Daarom zou er een salarisplafond ingesteld moeten worden en moet de transfermarkt veranderen. Het is duidelijk dat Financial Fair Play niet werkt zoals het bedoeld is. Spreek met alle clubs af dat er bijvoorbeeld maximaal 60 procent van de omzet van een club aan salarissen besteed mag worden en dat er een maximum komt aan het aantal spelers dat je per transferwindow mag contracteren. In de NFL is het salarisplafond ingesteld op ongeveer 50 procent van de omzet en dat zorgt ervoor dat clubs niet naar hartenlust spelers kunnen contracteren.

4. Investeer meer in technologie. Voetbal is een miljoenenbusiness en een fout van een (assistent)-scheidsrechter kan een club (of land) zomaar tientallen miljoenen euro’s aan inkomsten schelen. In de NFL is de rol van de videoref misschien wel iets té groot, maar het zorgt er wel voor dat je zeker weet dat de juiste beslissing is genomen dat er minder geklaagd wordt bij de arbiters. De technologie is voorhanden, dus er zijn geen barrières meer om de videoscheidsrechter te introduceren. Gelukkig is men in het voetbal ook eindelijk overstag en wordt er momenteel geëxperimenteerd met video-arbiters.

Maar ook om een andere reden moet het voetbal meer investeren in technologie. De NFL loopt voorop als het gaat om het toepassen van nieuwe technologieën. Zo is de liga recent samenwerkingen aangegaan met Twitter en Snapchat. Op Twitter wordt op donderdagavond tien keer een NFL-wedstrijd live uitgezonden en op Snapchat krijgt de NFL een eigen kanaal waar het speciale content voor gaat maken en fans ook wedstrijdbeelden kunnen zien. De jeugd heeft de toekomst en wil je als sport succesvol blijven dan moet je jongeren al op jonge leeftijd warm maken voor je sport. Bovendien biedt het live streamen van wedstrijden een nieuwe inkomstenbron. Met behulp van nieuwe technologieën worden tegenwoordig ook tientallen statistieken van alle duels bijgehouden om zo fans meer bij het spel te betrekken. Bovendien worden die statistieken ook succesvol geïntegreerd in Fantasy Football, dat een begrip is in de VS.

ZIE OOK: NFL heeft primeur met live streamen van sportwedstrijden op Twitter

5. Verander de (spel)regels. Voetbal wordt al jarenlang volgens dezelfde spelregels gespeeld. Maar die regels zijn er medeverantwoordelijk voor dat het spel steeds saaier wordt (het afgelopen EK had het laagste aantal gemiddelde doelpunten per wedstrijd sinds 1980). De NFL voerde tussen 1994 en 2002 diverse aanpassingen in de spelregels door die over het algemeen in het voordeel van de aanvallende ploeg waren en daardoor de sport aantrekkelijker maakte voor het publiek. In het voetbal zou je er bijvoorbeeld aan kunnen denken om buitenspel af te schaffen, zuivere speeltijd in te voeren zodat tijdrekken wordt tegengegaan of de verlening te schrappen. Er zijn al veel voorstellen gedaan door diverse prominenten uit de voetbalwereld en nu is de tijd om veel van die voorstellen daadwerkelijk uit te werken.

Natuurlijk zijn er nog een hoop andere veranderingen denkbaar, maar met de vijf bovenstaande punten zou het voetbal naar mijn mening weer aan aantrekkelijkheid winnen en kan een duurzame toekomst veiliggesteld worden. Voetbal is nog altijd veruit de best bekeken sport ter wereld, maar veel mensen vrezen dat het (oh paradox) steeds meer gaat lijken op de NBA of de NFL; een gesloten netwerk van een bepaald aantal clubs dat alleen nog kans maakt op de prijzen en alle goede spelers inlijft.

Cristiano Ronaldo

Het aparte is dat voetbal de laatste jaren in de VS juist sterk aan populariteit wint. Clubs als Manchester United en FC Barcelona hebben een enorme fanbase opgebouwd. Maar misschien is dat wel juist omdat 'onze' sport in zoveel facetten anders is dan de Amerikaanse sporten. Laat het voetbal zijn mooie dingen behouden, maar laat het ook leren van andere sporten. Zorg dat de spanning terugkeert en ook fans van Ajax en PSV weer mogen dromen van een Europese titel, creëer een nieuwe speelkalender, stel perk en paal aan de uit de hand lopende transfersommen en spelerssalarissen, investeer in nieuwe stadions en technologieën en het belangrijkste: wees je ervan bewust dat je elkaar nodigt hebt. Cristiano Ronaldo was waarschijnlijk nooit zo’n goede voetballer geworden als er op Madeira niet een kleine profclub was die hem de kans gaf om zijn talenten te ontwikkelen.


Foto header: Flickr (CC) Keith Allison