1. In stilte krijg je soms beter dingen gedaan

In 2016 was transparantie in de sport een veelbesproken onderwerp. Denk alleen maar aan de FIFA, FC Twente, Rusland, Thomas Dekker én Yuri van Gelder. Over dat laatste onderwerp werd Charles van Commenée (NOC*NSF) ondervraagd door dagvoorzitter Marcel Maijer en Gio Lippens (voorzitter Nederlandse Sport Pers). De conclusie van Van Commenée was dat het geen goede beslissing van NOC*NSF was geweest om niet het volledige verhaal over het wegsturen van Van Gelder naar buiten te brengen. "We hebben nu publicitair grote schade geleden", zei de prestatiemanager hierover.

Van Commenée zou het liefst bij elke vergadering van de Nederlandse sportorganisatie een camera boven de tafel hangen, zodat alles te volgen is. "Maar dan krijg je geen eerlijke meningen en kunnen mensen hun mening niet meer herzien. In stilte krijg je soms beter dingen gedaan."

Overigens kwam dankzij een vraag van Maijer ook nog naar buiten dat Van Commenée – Chef de Mission voor het Nederlands olympisch team bij de Spelen in 2008 in Beijing – zelf ook weleens een sporter heeft weggestuurd. Dat nieuws heeft nooit de kranten en tv gehaald om de reputatie van de sporter in stand te houden.

2. 'Oude' vs 'nieuwe' journalistiek

Frits Barend werd vorig jaar door Christiaan Ruesink (hoofdredacteur Voetbal International) de belangrijkste journalist van de laatste vijftig jaar genoemd. Ook dit jaar kwam de oprichter van Helden Magazine uitgebreid aan bod. Hij ging de discussie aan met Gio Lippens over het boek 'Mijn gevecht' van Thijs Zonneveld. In het boek doet Thomas Dekker een boekje open over zijn tijd als professioneel wielrenner.

Barend is van mening dat Dekker de ‘erecode van de kleedkamer’ heeft doorbroken door een aantal voormalige collega’s aan de schandpaal te nagelen. "Sommige onthullingen in het boek vond ik niet van maatschappelijk belang. We wisten allemaal toch al hoe de wielersport er van binnen uit ziet. Dat is bijvoorbeeld al beschreven in de boeken over Lance Armstrong." Lippens bestreed de mening van zijn collega. "Het gaf mij een totaal ander beeld van het wielrennen. Journalisten moeten de onderste steen boven water krijgen. Dat is nu misschien wel belangijker dan ooit."

Thijs Zonneveld (uitgeroepen tot Sportjournalist van het Jaar 2016) had nooit verwacht dat er een journalistieke discussie zou ontstaan naar aanleiding van zijn boek. "Er is een strijd tussen het oude en nieuwe wielrennen en die strijd is er ook in de journalistiek. Ik heb nooit iets geleerd over de omerta. Dat bestaat niet voor mij. Wanneer bepaalde zaken relevant zijn voor een verhaal, voor de maatschappij en de sport moeten ze opgeschreven worden. Thomas en ik vonden alles dat in het boek staat relevant. Ik vind het raar dat er nu een discussie is. Ik snap niet dat mensen afbreuk doen aan de waarheid. Dat vind ik echt heel kwalijk."

3. Sven Kramer uitgeroepen tot Sportpersoonlijkheid van het Jaar

Sven Kramer werd door de Nederlandse sportpers uitgeroepen tot Sportpersoonlijkheid van het Jaar 2016. De schaatser is de opvolger van Max Verstappen, die de prijs vorig jaar won. Kramer wordt geroemd om zijn "niet aflatende stroom aan topprestaties, zijn zelfbewuste optreden in de media, zijn rol als voorvechter voor het schaatsen en zijn houding als voorman van het schaatspeloton. Hij overstijgt het schaatsen zelfs royaal. Schaatsen is Sven, zo stelt het publiek vast", aldus het juryrapport.

ZIE OOK: Sven Kramer verkozen tot NSP Sportpersoonlijkheid van het Jaar 2016

4. Fabian van der Poll en Thijs Zonneveld vallen in de prijzen

Een beklemmende en onthutsende reportage over kindermisbruik in de sport ('De badkamerdeur mocht nooit op slot') bij HFC Haarlem bezorgde NRC-verslaggever Fabian van der Poll de SPORTNEXT prijs voor het Sportjournalistieke Talent. De reconstructie van Van der Poll (26) is volgend de jury een toonbeeld van volwassen onderzoeksjournalistiek.

Sportjournalist Thijs Zonneveld (AD, van 1980) werd tijdens de bijeenkomst uitgeroepen tot Sportjournalist van het Jaar 2016. De jury gebruikt voor de auteur van 'Thomas Dekker – Mijn Gevecht' en voor het boek zelf onder meer de termen "geruchtmakend, onthullend, eerlijk, onthutsend, onorthodox, inzichtelijk en moedig". Het was vooral het boek dat hem de prijs opleverde.

ZIE OOK: Fabian van der Poll winnaar SPORTNEXT Sportjournalistieke Talent van het Jaar 2016

5. Eric Verhoeven maakt mooiste sportfoto van 2016

De Sportfoto van het Jaar 2016 is gemaakt door Eric Verhoeven (Soccrates Images). Het betreft een beeld van PSV-doelman Jeroen Zoet, die als een meeuw naar de bal zweeft. Gaat-ie erin of heeft hij de bal eruit getikt? Het is volgens de jury "een klassieke voetbalfoto die de hang naar de romantiek van vroeger bij je oproept". De jury selecteerde de winnende foto uit 135 inzendingen, waarvan er twaalf de eindronde haalden. "Net als bij de vorige twee edities was ook dit jaar geen twijfel over de uiteindelijke winnaar", aldus de jury.

Video: Bekijk alle genomineerde sportfoto's van 2016

6. Er wordt te veel gediscussieerd in de sportjournalistiek

Zolang het vak als sportjournalist bestaat, zolang wordt er gediscussieerd binnen (en buiten) de beroepsgroep. Over de objectiviteit van sportjournalisten, over de betrouwbaarheid, over vriendjespolitiek, over het bestaansrecht en ook over transparantie. Diverse sprekers tijdens de bijeenkomst vonden dat het maar eens afgelopen moest zijn met alle discussies.

7. De sport moet oppassen

De schandalen in de sport stapelen zich op. Steeds meer sporten raken besmeurd door doping, matchfixing, corruptie en wanbestuur. Toch blijft sport (voorlopig) nog onverminderd populair. Zelfs de Tour de France werd in de jaren na alle dopingschandalen nog massaal gevolgd. Toch moet de sport oppassen, zei SPORTNEXT-columnist Erik Ruts van Sponsorbrein. De sportmarketeer lanceerde een nieuw idee: een dramaserie over de sport. "Over de magie en de duistere kanten. We kunnen de mensen meenemen in mooie verhalen. De serie is gebaseerd op de werkelijkheid, maar we benoemen het niet. Laten we 2,5 miljoen euro verzamelen voor onze eigen Netflix Original."

8. Het is niet zo slecht gesteld met transparantie in de sportjournalistiek

De Belgische journalist Hans Vandeweghe sloot de avond af. In een levendige monoloog sprak hij over zijn (journalistieke) loopbaan, het verloop van de avond, de NSP, Rotterdam, Jacques Rogge, 'ZKH' Willem-Alexander, Pieter van den Hoogeband én de Nederlandse sportjournalistiek. Volgens Vandeweghe was het, als het als het op transparantie aan kwam, met de Nederlandse sportjournalistiek nog niet zo slecht gesteld.

Foto's: Ronald Speijer