De tweede etappe van de Tour de France (Utrecht - Neeltje Jans) heeft de Zeeuwse economie 'netto 3 miljoen euro winst' opgeleverd. Dat stelt de Provincie Zeeland in het evaluatierapport ‘Arrivée Zélande Tour de France in Zeeland 2015’, dat gisterenavond online verscheen en door meerdere Nederlandse kranten inmiddels is opgepikt. Er zou ongeveer 1 miljoen euro geïnvesteerd zijn in de finish van het grootste wielerevenement ter wereld, terwijl - na onderzoek van Kenniscentrum Kusttoerisme - elke geïnvesteerde euro er direct 3 op zou hebben geleverd. Mooie cijfers voor zowel de Provincie als Zeeuwe ondernemers, maar moeten we de cijfers niet een klein beetje met een korrel zout nemen?
De juiste parameters?
Eerder bleek uit onderzoek van ING Economisch Bureau dat de Grand Départ in Utrecht (de proloog van de Tour de France) de lokale economie een impuls zou opleveren van bijna 34 miljoen euro. Dit naar aanleiding van onderzoek naar eerdere Tourstarten in het buitenland, verwachtingen in het bestedingsimpuls, uitgaven van bezoekers, de ASO & wielerploegen, etc. Een hoge opbrengst, maar gezien de aandacht voor de Grand Départ (de proloog trekt veel belangstelling van media), het goede weer (wat resulteerde in een groot aantal bezoekers), de aanlooptijd (meerdere dagen met o.a. de ploegenvoorstelling, proloog en start van de tweede etappe) en compactheid van de etappe (er werd enkel gefietst in Utrecht) enigszins logisch te verklaren. Hoewel het onderzoek van ING enkele weken voor de Tour de France plaatsvond (en dus een schatting betrof), waren de meningen over de resultaten desondanks verdeeld.
Dit is niet nieuw, omdat onderzoek naar de economische impact van (grote) sportevenementen niet eenvoudig blijkt te zijn. Welke inkomsten neem je in het onderzoek mee als je de (totale) opbrengst voor de lokale economie gaat berekenen? Enkel de bestedingen op de dag zelf of ook in de dagen daarna (denk aan toeristen dat er bijvoorbeeld een 'weekendje Utrecht' achter aan plakken)? De inkomsten voor hotels en horecagelegenheden of bijvoorbeeld ook de inkomsten voor (lokale) vervoerders en winkels? Het verschil in de omzet van lokale ondernemers of de totale omzet van de dag zelf? Een beschrijving van de gebruikte/opgestelde parameters geeft vaak meer inzicht (hetgeen helaas ontbreekt in het publieke evaluatierapport van 'Arrivée Zeeland'), maar desalniettemin geven onderzoekbureau's vaak een schatting weer van de impact. Zo doet ook het Kenniscentrum Kusttoerisme in het evaluatierapport.
Fact & Figures Tour de France Zeeland 2015 - Grote foto: klik hier
“Tussen de 4,38 en 5,31 miljoen euro teruggevloeid naar de Zeeuwse economie”
In totaal zou er volgens Kenniscentrum Kusttoerisme op en rond 5 juli direct tussen de 4,38 en 5,31 miljoen euro (gemiddeld 4,85 miljoen euro) teruggevloeid zijn naar de Zeeuwse economie als gevolg van de bestedingen die mensen deden. Zet je dit tegenover de onderzochte totale organisatiekosten (€ 1,6 miljoen euro volgens het kenniscentrum) dan zou er gemiddeld genomen ruim 3,2 miljoen euro winst geboekt zijn. Dit komt dicht in de buurt van de gecommuniceerde 3 miljoen euro winst, maar kan in de realiteit nog een stuk hoger of lager uitvallen. In het evaluatierapport wordt in hoofdstuk nog dieper ingezoomd op de financiën: daar worden de totale kosten voor de Provincie Zeeland voor de organisatie van de Tour de France-finish beraamd op 1.040.000 euro.
Hier is ruim 500.000 euro naar de ASO gegaan om het evenement binnen te halen (verwerfingsfee), 25.000 euro aan organisatiekosten, 45.000 euro aan Side-events, 320.000 euro aan veiligheidsmaatregelen en 150.000 euro aan het inrichten van de finishlocatie. Daarbij zijn - zoals in het rapport ook aangegeven wordt - niet de kosten meegenomen in menskracht en goederen van de provincie, bedrijfsleven en mede-overheden. Dit zou de totale kosten uiteraard hoger doen uitvallen. Toch lijken de kosten in vergelijking tot de eerste globale begroting (beraamd op 820.000 euro) nog mee te vallen. Waar bij de opgestelde begroting in 2014 rekening was gehouden met een bijdrage van € 500.000,- door het bedrijfsleven, € 250.000,- subsidie van het Ministerie van VWS en een Provinciale bijdrage van €70.000,- (vanuit het topsport budget 2015), blijkt enkel de Provinciale bijdrage flink te zijn gestegen. Doordat de veiligheidsvoorschriften van de ASO hoger bleken te zijn dan verwacht en de veiligheid langs heel de route gegarandeerd moest worden, stelde de Provincie in juni nog eens € 250.000,- beschikbaar voor extra veiligheidsmaatregelen. Uiteindelijk bleken de totale kosten (€ 1.040.000,-) binnen het budget te blijven (€ 1.070.000,-).
Finish van de tweede etappe in Zeeland. Foto: YouTube GemeenteVeere
Een hoop positieve aankopingspunten
Tot slot moeten we er rekening mee houden dat de etappe maar voor een klein gedeelte door de provincie Zeeland heen ging. De start was in Utrecht, waarna de renners via onder meer Gouda, Rotterdam, Spijkenisse en Hellevoetsluis naar Zeeland koersten. Daarbij was er sprake van slecht weer (code oranje) en bleek een groot aantal liefhebbers de koers op TV te volgen. Dit zorgde er voor dat de verwachte 25.000 bezoekers op de Oosterscheldekering uitbleven en uiteindelijk op 15.000 bezoekers kwam te liggen. Voor een aantal lokale ondernemers leverde dit dan ook niet hoge winstmarges op, zo bleek uit een eerdere uitzending van Omroep Zeeland. Daarentegen trok het parcours tussen Schouwen - Duiveland wel méér bezoekers dan verwacht aan en zou het totaal aantal toeschouwers in Zeeland - volgens de gepubliceerde factsheet - tussen de 160.000 en 180.000 mensen hebben gelegen. Zet je dit tegenover de eerder genoemde berekening van 4,85 miljoen euro (als gevolg van de bestedingen die mensen gemaakt zouden hebben), dan zouden de ruim 200.000 bezoekers meer dan 20 euro p.p. besteed moeten hebben.
Is het dan enkel kommer en kwel? Uiteraard niet. Ondanks we de onderzoeksresultaten over de economische impact misschien met een korrel moeten nemen, kunnen we uiteraard niet ontkennen dat het wielerevenement ook veel heeft opgeleverd. Niet alleen in Nederland werd de etappe veel bekeken (3,11 miljoen Nederlanders zouden live op TV de slotfase van de etappe hebben gevolgd), maar ook in het buitenland zou de aandacht groot geweest zijn (waarbij de etappe internationaal in de top tien best bekeken etappes aller tijden zou staan). Een scan van de belangrijkste omliggende landen levert op dat ruim 11,3 miljoen mensen live naar de finish en nabeschouwing hebben gekeken. Media-aandacht genoeg dus, waarbij de provincie Zeeland minimaal 19 minuten lang (maar vaak langer) air-time zou hebben gehad in ruim 190 landen. Ook blijkt 95% van de ondervraagde bezoekers aangegeven te hebben 'trots te zijn' op het feit dat de Tour de France in Zeeland is geweest. Niet alleen heeft de wieleretappe de provincie internationaal op de kaart gezet (waar wellicht nog de komende jaren de vruchten wordt geplukt in de toerismesector), ook vormde het voor de provincie een handige kapstok om diverse campagnes en side-events er naast te lanceren. Al met al is impact misschien niet goed in cijfers uit te drukken: het was uiteindelijk toch een mooi visitekaartje voor provincie.
Het evaluatierapport Arrivée Zeeland is hieronder te bekijken.
Klik op het plaatje hierboven om het evaluatierapport Arrivée Zeeland 2015 te downloaden.
