Recent was ik in Noorwegen. Nu zou iedereen die van sport houdt een keer naar Noorwegen moeten, al is het maar om het Holmenkollenstadion en het Bislettstadion te zien, maar daar wilde ik het niet over hebben. De Noorse skibond heeft een jarenlange traditie van "vrienden van het skiën": die vrienden kopen een muts van de kledingsponsor van de bond en het geld dat daarmee verdiend wordt gaat naar mooie projecten van de bond. Feitelijk is dat crowdfunding avant la lettre en het verbaast mij dat dit nog geen navolging heeft gekregen bijvoorbeeld in het Nederlandse schaatsen. Belangrijk is dat het een hoog feelgood-gehalte heeft. Dus in tegenstelling tot merchandise die meestal echt naar euro's, dollars of kronen ruikt.
Maar daar wilde ik het ook niet over hebben. Het merk van die muts was Bjørn Dæhlie. Het merk van de grootste held die het langlauf ooit kende, achtvoudig winnaar van Olympisch goud, is inmiddels een miljoenen business. De man die voortkwam uit de schoot van de Noorse Ski Bond, steunt diezelfde bond nu met zijn eigen bedrijf. De cirkel is rond.
Merken die naar atleten zijn genoemd, het barst ervan in de Verenigde Staten. Jordan is natuurlijk de bekendste, maar zeker niet de enige. In de VS is een eigen kledinglijn beginnen een vorm van een pensioen voor na een toch al niet slecht betalende sportieve carrière. Nike maakt er een businessmodel van en promoveert al tijdens de carrière vooral basketballers tot sportmerken: Kobe Bryant, LeBron James en enkele andere grootheden hebben "eigen" schoenen. De omzet van de schoenen bedraagt vaak honderden miljoenen waarvan een substantieel deel naar de atleten gaat. Zo verandert sponsoring in gezamenlijk ondernemen.
Vreemd genoeg zie je daar niets van in Nederland. Naast Cruyff Sports en Twinlife van de broertjes De Boer - de een wat beter gelukt dan de andere - zie je hier nauwelijks dergelijke merken. Nu is de Nederlandse markt niet zo groot als die in de VS. Maar in Noorwegen wonen slechts 5 miljoen mensen. Naast Dæhlie heeft zijn leeftijdgenoot Ulvang (de Ard en Keesie van Noorwegen) een eigen merk. De huidige generatie langlaufers bouwt - net als in de VS - ook tijdens hun carrière aan persoonlijke merken.
Niets van dat al in Nederland. Behalve Demy de Zeeuw - die met zijn merk BALR op een leuke manier aan het ondernemen is - zie ik geen atleten als kledingondernemers in Nederland. Dat kan natuurljk niet zo blijven. Marianne Vos schijnt bezig te zijn met een eigen lijn. Maar ook Sven Kramer zal snel met een eigen merk moeten komen: Nike en basketbal bewijzen dat het lanceren van zo'n merk het best nog tijdens de carrière kan. Interessant om te zien of Nederlands beste wintersporter in de voetstappen van de grootste wintersporter wereldwijd kan treden.
Met dank aan: Sport Amerika lees hier nummer 48
