Foppe van der Veen is een van de initiatiefnemers voor de musical. “De Elfstedentocht komt misschien wel nooit meer terug. Jongere mensen hebben nooit ervaren wat de tocht teweegbrengt. Dat is kwalijk, want daardoor verliezen we een stukje Nederlandse identiteit. Het gevoel van verbondenheid dat de Elfstedentocht aanwakkert, dat heel Nederland één is, willen we doorgeven aan de volgende generatie.”

En als je dat wil doen, moet je dat volgens Van der Veen groots aanpakken. Een musical is daarvoor uitermate geschikt. “Een film of een boek is ook een krachtig middel, maar met een musical prikkel je álle zintuigen. In het theater ben je op een plek waar je even van al het andere bent afgesloten en waar je van ons een driedimensionaal verhaal krijgt voorgeschoteld.”

Ring van ijs, ledschermen en special effects

Met een enorme ring van ijs die helemaal om het publiek heenloopt, schaatsende acteurs, grote ledschermen en meteorologische special effects, komt de Elfstedenmagie voelbaar tot leven in het Friso Theater. Toch begint de beleving al voordat bezoekers de theaterzaal binnenstappen. Ook de verschillende ruimtes waar zij voor en na de voorstelling doorheen komen, zijn namelijk een belangrijk onderdeel van de verhaalvertelling. Beewan is verantwoordelijk voor het ontwerp van deze ruimtes.

“Als je binnenkomt waan je je op een Fries Dorpsplein”, aldus Maarten Holland, Art director bij Beewan. “We hebben de bestaande trappen gebruikt om de brug van Bartlehiem mee na te bootsen, met vlaggen eraan, er staan twee koek-en-zopie-stands en we hebben in het ontwerp de liftschacht aangekleed. Ook heb je op de begane grond een café, ontworpen met dezelfde Friese geveltjes als die we voor de garderobe gebruiken.”

Eenmaal boven, via de trappen van de nagemaakte brug van Bartlehiem, kom je in een wachtruimte terecht. Holland: “Hier staat een enorm paneel met een Fries landschap erop, dat we kunnen aanpassen door met het licht te spelen. Ook aan het plafond hangen lichtgevende elementen die we lichter en donkerder kunnen maken. Vóór de show stellen we de wachtruimte zo in dat het lijkt alsof het ochtend is. Na de show, als de mensen net de Elfstedentocht hebben ‘beleefd’, lijkt het juist alsof het avond is.”

De inspiratie voor Beewan om het gebouw op de huidige manier aan te kleden, komt voort uit een busreisje dat zij samen met De Tocht maakten. “We zijn langs de hoogtepunten van de Elfstedentocht gereden, om te kijken welke elementen we konden gebruiken”, vertelt Holland. “Toen werd voor mij eigenlijk pas echt duidelijk hoe verschrikkelijk lang die wedstrijd is. En dan is het ook nog koud en donker. Het is echt 200 kilkometer lang afzien.” Van Rijswijk vult aan: “De Elfstedentocht is een buitenevenement, in hartje winter. Toch willen we de bezoekers ook in de zomer het gevoel geven dat ze zich in een Friese winter bevinden. Met andere woorden: we staan dan wel binnen in een theatergebouw, het moet voelen als buiten.”

Geen reguliere theatervoorstelling

Volgens Van der Veen is die beleving buiten de daadwerkelijke voorstelling om van levensgroot belang. “Dit is geen reguliere theatervoorstelling. Bij een normale theatervoorstelling parkeer je de auto, drink je een kopje koffie en ga je op je stoel zitten. Bij ons begint het al veel eerder. In de foyer, waar Beewan samen met Friese partners heel mooi werk levert, maar zelfs nog daarvoor. Vier weken voordat mensen de voorstelling gaan bezoeken, wakkeren we de Elfstedenkoorts al bij hen aan. We hebben een speciale app gemaakt waarin je weerberichten krijgt. Als mensen dan in de auto stappen op de dag van de voorstelling, kunnen ze afstemmen op een radiozender met een zogenaamde live-uitzending die we hebben opgenomen. Dione de Graaff presenteert dit en ontvangt onder meer Erben Wennemars, om samen te doen alsof het eindelijk dé dag is. Daardoor nemen we mensen in een heel vroeg stadium al helemaal mee in de sfeer en bouwen we op naar de voorstelling zelf.”

Een opbouw van vier weken richting de uiteindelijke voorstelling, allemaal met als doel om die unieke Tocht der Tochten-ervaring zo intensief en realistisch mogelijk over te dragen. Beewan waakt ervoor dat het niet ‘too much’ wordt. “We hebben het veel gehad over de spanningsboog van mensen”, legt Holland uit. “Een musical zelf duurt al best lang en we willen niet dat bezoekers al teveel indrukken hebben gehad als de voorstelling begint. De opbouw moet dus wel goed zijn. Mensen moeten op een rustige manier naar binnen en op een rustige manier weer naar buiten. Beleving en gastvrijheid zijn natuurlijk onze expertise, maar het is altijd heel erg duidelijk geweest dat het uiteindelijk ging om het verhaal zelf.”

Musical vol fan experience en beleving

Het duurzame karakter van de voorstelling sluit aan bij de manier waarop Beewan gewoonlijk haar ontwerpen maakt. Nu zal bijvoorbeeld minimaal 50% van de interieurrealisatie circulair zijn. Wat hergebruikt kan worden, wordt hergebruikt, het ontwerp is demontabel en vrijkomende afval- en grondstoffen tijdens zowel de bouw- als de gebruiksfase worden gescheiden. Samen met het feit dat Beewan’s ontwerp een belangrijke rol speelt in het overbrengen van de Elfstedentocht-magie, stemt dat Van Rijswijk tevreden. “De musical is een manier om een stukje bewustwording te creëren over global warming én om een stukje cultureel erfgoed levend te houden en over te dragen. Het is heel interessant dat een sportverhaal blijkbaar ook op deze manier, met een musical vol fan experience en beleving, verteld kan worden.”