‘Digitale zelfbeschikking’ leidt tot nieuwe verdienmodellen in de sport

In de digitale economie spelen data een enorm grote rol. Datamarketing biedt allerlei nieuwe kansen voor de sportindustrie. Maar met deze nieuwe mogelijkheden ontstaan ook gevaren, met name op het gebied van privacy. De Qiy Foundation wil het anders doen en komt met een oplossing: zélf je data beheren.

Bedrijven als Amazon en Facebook zijn er groot mee geworden: informatie verzamelen over hun klanten om hen optimaal te bedienen. Peter Sprenger omschrijft het treffend in het SPORTNEXT magazine: “In onze digitale economie moeten bedrijven en organisaties veel meer inzicht in hun klanten, fans, volgers en bezoekers hebben dan voorheen."

Het gevolg van deze digitale economie is dat consumenten doorgaans geen idee hebben welke gegevens worden bewaard en waarvoor die gegevens worden ingezet. De stichting Qiy Foundation wil hier verandering in brengen. Deze Nederlandse non-profit organisatie wil consumenten controle geven over hun eigen gegevens. “We gaan naar het next level als het gaat om marketingcommunicatie. Bedrijven gaan consumenten uitnodigen zich 1-op-1 met hen te verbinden. Daarbij kunnen consumenten zelf hun voorkeuren aangeven; desgewenst anoniem”, zegt Marcel van Galen, oprichter van Qiy Foundation.

Wat is de Qiy Foundation?

De Qiy Foundation is een samenwerkingsverband van overheidsinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het is een onafhankelijke stichting die organisatorische, juridische en technische spelregels ontwikkelt en beheert voor de omgang met data. De regels zijn vastgelegd in het Qiy Afsprakenstelsel. Het stelsel regelt dat consumenten niet alleen kunnen beschikken over hun (gevalideerde) gegevens, maar deze ook kunnen delen met anderen onder hun eigen regie. Het unieke hiervan is dat er tussen jou en je gegevens geen derde partij zit die kan meegluren. Bovendien ziet de partij waar je jouw gegevens ophaalt niet waarvoor je die gegevens gebruikt. En jij bepaalt wie welke gegevens, voor welk doel en voor hoelang mag gebruiken. Een organisatie die zich hier niet aan houdt mag niet meer meedoen. Op basis van het Qiy Afsprakenstelsel kunnen marktpartijen infrastructuur en applicaties ontwikkelen die ook in de sport betrouwbare en veilige 1-op-1 verbindingen mogelijk maken.

Het idee van de Qiy Foundation is dat merken, organisaties en andere partijen zich in feite abonneren op individuele klantinformatie. “Wil je iemand goed van dienst zijn, dan heb je bepaalde informatie nodig, maar in veel gevallen hoef je niet te weten om welke persoon het gaat”, aldus Ad van Loon, General Counsel van de Qiy Foundation.

Het model van de Qiy Foundation kan zorgen voor nieuwe verdienmodellen en proposities

De Qiy Foundation maakt het mogelijk dat je zelf bepaalt welke interesses, voorkeuren en profielinformatie je deelt. Bijvoorbeeld wel je favoriete merk sportschoenen en je schoenmaat, maar niet je naam en adres. Als iemand ervoor kiest gegevens met een bedrijf of organisatie te delen, vindt diegene het prettig een relatie met die partij aan te gaan. De communicatie tussen bijvoorbeeld sportfans en sportclubs verbetert omdat ze op deze manier meer gewenst en relevant kan zijn. Je werkt toe naar schaalbare 1-op-1 communicatie en dat is waar vrijwel elke organisatie momenteel naar op zoek is.

Respect

Van Galen vindt dat het respect voor het individu terug moet keren in de digitale wereld. “Het hebben van data geeft op zichzelf niet direct veel voordelen. Veel gegevens die bedrijven verzamelen zijn verouderd en kloppen niet meer. Vertrouwen is essentieel in de relatie tussen consument en merk of organisatie. Pas dan zal een consument informatie geven aan een merk of organisatie met als gevolg dat deze nog relevanter kunnen worden voor de consument.”

Het model van de Qiy Foundation kan zorgen voor nieuwe verdienmodellen en proposities, zo betoogt Van Galen. Hij neemt het platform Uniek Sporten van het Fonds Gehandicaptensport – een member van de Qiy Foundation - als voorbeeld. “Uniek Sporten brengt sporters en sportaanbieders met elkaar in contact. Om sporters zo goed mogelijk van dienst te zijn, verzamelt het Fonds Gehandicaptensport relevante data van bezoekers van het platform. De toegevoegde waarde die Qiy Uniek Sporten kan bieden is dat er op een nette, maatschappelijk verantwoorde en door de sporter zelf gewenste wijze, een verbinding tot stand komt tussen individuele sporters en aanbieders of sponsors. Uniek Sporten faciliteert op deze wijze een betrouwbaar netwerk waar op schaalbare wijze 1-op-1 relaties kunnen ontstaan.

AVG biedt kansen

Met de invoering van de nieuwe privacywetgeving eerder dit jaar kwam de lat waar je als betrouwbare organisatie aan moet voldoen om het vertrouwen van de consument te behouden, een stuk hoger te liggen. Volgens Van Galen biedt de AVG kansen voor de sportindustrie. “Veel clubs en verenigingen doen hun best om alles volgens de regels te doen, maar dat lukt niet altijd. Communiceren via WhatsApp of e-mail kan al een overtreding van de regels betekenen. Ook worden foto’s vaak nog gepubliceerd zonder toestemming.

Binnen de sport is het wenselijk dat mensen kunnen beschikken over gevalideerde digitale informatie, zoals identificerende gegevens volgens hun paspoort, een 18+ verklaring, bewijs van ouderschap of verzorger, een echtheidsverklaring van hun VOG of een bepaalde bevoegdheid of diploma. Deze gegevens moeten mensen zelf beschikbaar kunnen stellen aan derden met het behoud van de echtheidskenmerken.

"Ook de grootste voetbalclubs ter wereld zijn niet op de hoogte van de regels" - Ad van Loon (Qiy Foundation)

Binnen de Nederlandse sportwereld werkt iedereen nu aan een eigen oplossing. Van Galen: “We zouden het liefst actief samenwerken met experts binnen NOC*NSF, de bonden en de verenigingen aan het verrijken van het pre-competitieve Qiy Afsprakenstelsel. Op die manier ontstaat begrip, draagvlak en een blauwdruk op basis waarvan aanbieders van ICT oplossingen binnen de sport systemen kunnen ontwikkelen die naadloos met elkaar samenwerken en betrouwbare en veilige communicatie mogelijk maken.

Wetten overtreden

Niet alleen in de sportwereld, maar in de maatschappij in z’n algemeenheid worden nog enorm veel wetten met betrekking tot privacy overtreden. “Denk alleen maar aan de wereld van online loterijen of online gokken, waar namen, adressen en creditcardgegevens worden verzameld en waar veel minderjarigen in actief zijn, zegt Van Loon.

"Data blijft tegenwoordig overal maar achter en mensen weten niet meer welke gegevens waar rondzwerven" - Marcel van Galen (Qiy Foundation)

Maar ook de grootste voetbalclubs ter wereld zijn niet op de hoogte van de regels. Zo weten zij niet dat het Hof van Justitie van de Europese Unie onlangs een baanbrekende uitspraak heeft gedaan in een zaak rondom zogenaamde ‘fan pages’ op Facebook. Het Hof stelt dat een organisatie die samenwerkt met Facebook samen met Facebook verantwoordelijk is voor de gegevensverzameling door Facebook. Als iemand een pagina van een merk, bedrijf of organisatie bezoekt installeert Facebook namelijk een pixel waarmee het de gehele browsergeschiedenis van die persoon kan achterhalen. Je kunt je voorstellen dat de uitspraak van het Hof enorme consequenties voor de sportindustrie kan hebben, want vrijwel alle sportclubs hebben een eigen pagina op Facebook.

In de praktijk betekent dit dat fans hun club kunnen aanklagen voor hetgeen Facebook zoal met hun gegevens doet en dat de club dan medeverantwoordelijk en onder de AVG hoofdelijk aansprakelijk is voor de overtredingen van de privacywet door Facebook.

Meer inzicht

Aan de ene kant is het voor merken, clubs en bonden belangrijker dan ooit de juiste data te verzamelen, maar aan de andere kant is er steeds meer aandacht voor privacy en de regelgeving rondom het verkrijgen van die data. Met oplossingen die gebaseerd zijn op het Qiy Afsprakenstelsel zijn data beter beschermd én ontstaan er nieuwe verdienmodellen, zo betoogt Van Galen. “Data blijft tegenwoordig overal maar achter en mensen weten niet meer welke gegevens waar rondzwerven. Ook zijn gegevens vaak niet meer relevant en up-to-date. Dat is onhandig en onveilig voor consumenten, en duur voor bedrijven. Met systemen gebaseerd op Qiy komen er juist meer mogelijkheden in plaats van minder. Bedrijven en organisaties krijgen veel meer inzicht in hun klanten, fans, volgers en bezoekers dan voorheen. Ze bouwen bovendien een duurzame relatie op met een sporter of fan. Daar profiteren alle partijen uiteindelijk van.