In grote delen van Europa heeft darts zich de afgelopen jaren snel ontwikkeld. Dankzij miljoenen kijkers, lucratieve tv-contracten en grote sponsordeals zijn darters uitgegroeid tot helden die een goede boterham met hun sport kunnen verdienen. De volgende stap voor dartsbond PDC is voet aan de grond krijgen in nieuwe markten als Azië en de Verenigde Staten. Hoe veel verder kan de dartssport nog groeien?
Bijna 2,2 miljoen Nederlanders keken begin 2017 op RTL 7 naar de finale van het wereldkampioenschap darts tussen Michael van Gerwen en Gary Anderson. Nog nooit keken er zoveel mensen naar een dartswedstrijd op televisie. Ter vergelijking: alleen wedstrijden van de Oranjevrouwen, het Nederlands elftal, samenvattingen van de Eredivisie en duels van Ajax in de Europa League scoorden betere kijkcijfers. Niet slecht voor een sport, die nog steeds een 'kroegimago' heeft.
Maar behalve het WK tonen ook de wedstrijden in het kader van de Premier League of Darts aan dat Nederland ‘dartsgek’ is. In april zat Rotterdam Ahoy twee avonden vol voor het darts. Twee keer 9500 man. En wat in Nederland geldt, geldt zeker ook voor het Verenigd Koninkrijk en de omringen landen. En in landen als Duitsland en Australië wint darts ook aan populariteit.
De toenemende interesse van het publiek zien ook bedrijven. Met name wedkantoren sloten de afgelopen jaren massaal sponsorovereenkomsten af met de PDC, de grootste en belangrijkste dartsbond. Dankzij de nieuwe inkomstenstromen stijgt ook het prijzengeld bij de grote toernooien. Zo is de totale prijzenpot voor het WK darts verhoogd van 1,8 miljoen pond in 2018 naar 2,5 miljoen pond dit jaar. De winnaar strijkt maar liefst 500.000 Britse ponden (€550.000) op.
Volgens Robin Koster, sportmarketeer bij Triple Double en volger van darts, is de opmars van de sport het gevolg van een uitgekiende strategie van de PDC. "Een aantal voormalig Embassy-kampioenen kreeg in de jaren ‘90 ruzie met de British Darts Organisation (BDO) en richtte in januari 1992 hun eigen dartsorganisatie op, de PDC. Achteraf gezien een kantelpunt in de professionalisering van de sport."
"Hoewel het aantal bekende spelers in de beginjaren beperkt was (het merendeel speelde gewoon nog voor de BDO, red.), wist de PDC in de jaren ‘00 steeds meer grote namen aan te trekken. Dat lukte omdat ze erin slaagden het prijzengeld structureel te verhogen door commerciële partnerships en tv-contracten af te sluiten. En dat geld trekt topspelers aan. Tegelijkertijd wist de PDC het entertainmentgehalte van darts enorm te verhogen. Een PDC evenement is een waar feest geworden; er wordt gezongen, volop bier geschonken en de muziek galmt doorlopend door de zaal."
In Nederland heeft Raymond van Barneveld een belangrijke rol gespeeld in de opmars van darts. "Hij was ambassadeur en kartrekker. Naast zijn sportieve prestaties was het ook zijn voorkomen dat tot de verbeelding sprak. Van Barneveld was een postbode die enorm goed kon darten en zelfs wereldkampioen werd. Dat is een verhaal dat iedereen aanspreekt en waar de media graag over berichtten", zegt Koster.
"Van Barneveld groeide uit tot held en zijn successen werkten als een vliegwiel voor de sport. Ook omdat hij zo’n twintig jaar aan de top heeft gestaan. En met de komst van Michael van Gerwen als tweede succesvolle Nederlandse darter steeg de aandacht voor darts naar ongekende hoogte."
De PDC is er veel aan gelegen opvolgers voor ambassadeurs als Phil Taylor en Van Barneveld te vinden. Het liefst uit landen waar darts nog niet zo’n grote sport is. Om die kans te vergroten, werd de opzet van het wereldkampioenschap dit jaar veranderd. Het deelnemersveld werd uitgebreid naar 96 spelers, waardoor er meer nationaliteiten dan ooit (28) waren vertegenwoordigd op het WK. Tevens ruimde de PDC twee plekken in voor vrouwen.
"In de eerste ronde kregen ongeplaatste spelers een podium zich te laten zien. Zo waren er deelnemers uit bijvoorbeeld India, China en de Filipijnen", legt Koster uit. "Voor media in die landen wordt het natuurlijk interessanter te berichten over darts als er spelers uit hun land meedoen. Wat dit jaar ook opvalt, is dat het niveau in de breedte is gestegen. Veel toppers verloren al vroeg in het toernooi, daardoor is het toernooi minder voorspelbaar dan voorheen het geval was. Dat is een mooie voorbode voor de komende jaren."
'De PDC wil in Azië en de VS enerzijds aantrekkelijke evenementen neerzetten om meer aandacht bij publiek en media te genereren, en anderzijds zet het in op het enthousiasmeren en opleiden van jongeren.'
In (West)-Europa is het de PDC inmiddels gelukt om de sport onder een breed publiek onder de aandacht te brengen. Met een toernooi in de vorm van de Premier League Darts - een rondreizend circus met wekelijks wedstrijden tussen de beste tien darters ter wereld in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Nederland en Duitsland - als meest tastbare bewijs. De volgende stap voor de PDC is om buiten Europa meer voet aan de grond te krijgen. Australië wordt al een aantal jaar aangedaan, maar de pijlen worden nu vooral gericht op Azië en de Verenigde Staten.
"De eerste grote evenementen op die continenten vinden inmiddels plaats", aldus Koster. "De PDC volgt in Azië en de VS een tweesporenbeleid: enerzijds wil het aantrekkelijke evenementen neerzetten om meer aandacht bij publiek en media te genereren, en anderzijds zet de PDC in op het enthousiasmeren en opleiden van jongeren. Zij krijgen de kans om zich te ontwikkelen en te participeren in lokale toernooien. Met als vergezicht deelname aan het grote WK."
Door zich op nieuwe markten te richten wil de PDC verder groeien en zich presenteren als een aantrekkelijke partner voor merken. De bond heeft nu voornamelijk nog wedkantoren als sponsors. Onlangs presenteerde het met Toyo Tires wel al een partner uit een nieuwe categorie sponsors. Koster ziet nog veel potentie voor darts op de sponsormarkt. "Darts is een sport die zich bij uitstek leent voor een gokje; je kunt op iedere set, leg of zelfs beurt inzetten. Het is dus logisch dat er zoveel bookmakers aan de PDC verbonden zijn. Maar ook voor bedrijven die op zoek naar exposure is darts het overwegen waard. Bij een dartswedstrijd is vanuit vrijwel iedere camerapositie het logo van de sponsor zichtbaar. Er is geen sport ter wereld waar sponsors zoveel zichtbaarheid genieten. En exposure blijft uiteindelijk voor veel bedrijven toch een belangrijke voorwaarde voor sponsoring."
“Tot slot zijn er mooie verhalen te vertellen rondom darters. Over het algemeen hebben de spelers vroeger gewoon een baan gehad en zijn ze daarna prof geworden. Darters zijn antihelden, het zou je buurman kunnen zijn. Dat maakt de sport benaderbaar."
'Als darters bewuster omgaan met drank en voeding en er meer als atleten uit gaan zien, helpt dat enorm. Dat kan een belangrijke volgende stap zijn in verdere professionalisering'
Toch schuilt in dat imago ook een gevaar, denkt Koster. Om de volgende stap te zetten is het noodzakelijk het imago van kroegsport van zich af te schudden. "De sport zit een beetje in een spagaat. Het feestelijke karakter kenmerkt dartsevenementen, maar het zorgt er ook voor dat merken wat huiverig zijn in te stappen. Als darters bewuster omgaan met drank en voeding en er meer als atleten uit gaan zien, helpt dat enorm. Dat kan een belangrijke volgende stap zijn in de verdere professionalisering."
"Iemand als Gerwyn Price (de huidige nummer 6 van de wereld, red.) is vroeger rugbyspeler geweest. Hij lijkt in niets op de doorsnee darter en zal door zijn goede fysieke toestand ook minder last hebben van fysieke ongemakken zoals rugpijn, waar menig darter nu regelmatig mee kampt. Feit is dat grofweg driekwart van de darters kampt met overgewicht. Als je dat kunt terugbrengen naar een kwart, neemt dat voor potentiële partners een belangrijke drempel weg."
Volgens Koster heeft darts de potentie om wereldwijd tot een grote sport uit te groeien. "Om China of de VS te veroveren heb je goede sportieve resultaten van spelers uit die landen nodig. Je moet de sport van onderaf, dus bij de jeugd, opbouwen. En als er eenmaal één darter doorbreekt in de top kan het snel gaan. Kijk maar naar de ontwikkeling in Nederland."
Headerfoto: Wikimedia (CC 4.0) Sven Mandel / Foto in tekst: Flickr (cc) Chris Ibbotson
