“Het is weer top. Het is weer toppie!” Over het liedje dat de Toppers met rapper Donnie opnamen voor de reclame van Jumbo is intussen voldoende gezegd en geschreven. Het staat echter symbool voor het ongemak waar Nederlandse artiesten mee worstelen richting het WK. Kunnen ze eigenlijk wel oranjemuziek uitbrengen en hoe moet dat dan klinken? Vanuit de organisatie is dat heel anders: daar worden soundtracks gekozen die simpelweg één doel dienen: het land en de sponsoren promoten. Want “geld, dat doet ertoe bij de FIFA” zei onze bondscoach ooit al.
Sinds 1990 brengt de FIFA een officiële soundtrack uit bij een eindtoernooi. Het doel van deze nummers, los van de commerciële motieven: bouwen aan een collectieve herinnering, associaties oproepen én als sfeermaker in de media of in stadions. Ga maar na: in onze collectieve WK 2010-herinnering zit ‘Waka Waka’ van Shakira, in de soundtrack van 2014 door JLO en Pitbull hoor je de Braziliaanse samba en in stadions misstond Ricky Martins ‘The Cup of Life’ (1998) niet.
Maar met de officiële anthems vertel ik eigenlijk nog maar het halve verhaal. Sinds jaar en dag zwepen lokale artiesten het land op met typische oranjemuziek. Het doel daarvan moge duidelijk zijn: verbinden, meezingen en sfeer maken. ‘Viva Hollandia’ van Wolter Kroes (2008) en ‘Wij Houden van Oranje’ van Hazes (1988) kennen we intussen allemaal. Opvallend is dat het nummer ‘As Dick me hullep nodig heb’ uit 1994 het best scoorde in de Top 40. Ferry de Groot imiteerde Johan Cruijff en gaf tips aan Dick Advocaat. De uit de hand gelopen grap, ontstaan op Radio 1, mondde uit in een enorme hit.
Dit jaar besloot de FIFA niet één anthem uit te brengen, maar een selectie. In een ronkend persbericht noemde de voetbalorganisatie het een creatieve aanpak zodat verschillende nummers van verschillende artiesten de aandacht krijgen. Dat één van deze nummers ‘Arhbo’ heet (vrij vertaald: welkom thuis) en een ander anthem ‘Vamos A Qatar!’ toont aan dat er aan sportswashing wordt gedaan. Het imago van het gastland lijkt het enige dat telt in hun soundtracks.
Het resultaat van de wildgroei is niet alleen dat er geen één nummer is dat bij het publiek beklijft, maar ook dat officiële sponsoren vrij baan krijgen om hun eigen anthems te lanceren. Deze officiële sponsoranthems bevatten ook nog teksten die weinig appelleren aan de tijdsgeest: voor Coca Cola werd een sample van ‘A Kind of Magic’ gebruikt, voor Budweiser ‘Everybody Wants To Rule The World’ en voor Hyundai ontwikkelde popgroep BTS een nummer met de tekst: “We gonna touch the sky, before the day we die”. Het lijken misplaatste keuzes van de sponsors.
Gewetensbezwaren lijken er niet te zijn bij de FIFA. In Nederland des te meer en wie daar geen oog voor heeft (lezen jullie mee, Donnie en de Toppers?) wordt er wel op gewezen door de publieke opinie. Typhoon en Flemming brachten voor Albert Heijn een neutraler (en daarmee: geschikter) nummer uit. Dries Roelvink verbouwde zijn nummer ‘Fantastico’ om tot ‘Oranje is Fantastico’ en Mart Hoogkamer kreeg het nummer ‘Mijn Oranje Hart’ in zijn schoot geworpen bij een speciale editie van het SBS-programma I Want Your Song. Ook Rob Ronalds en Jan Biggel deden een poging, alsook onderstaande artiesten die het koppelden aan het Sinterklaasfeest.
Dries Roelvink met 'Oranje Is Fantastico'
Mart Hoogkamer met 'Mijn Oranje Hart'
Jan Biggel met 'Allemaal voor Nederland'
Maar eerlijk is eerlijk, het is niet spraakmakend genoeg en de pijnlijke conclusie is dat we ook niets anders kunnen verwachten. De WK-muziek doet zijn werk voor de FIFA en Qatar, maar de sponsoren en artiesten balanceren op een heel dun koord. Voor de nieuwe Shakira of Football’s Coming Home moeten we helaas nog een paar jaar wachten, of kan een topprestatie van Oranje alles veranderen?
Meer informatie: www.wkmuziek.nl of lees dit artikel van vorig jaar over EK-muziek.
Headerfoto: Shutterstock / Vlad1988
