Door Jaap Stalenburg

Er is leven in het schaatsen na Sven en Ireen. Een letterlijk koninklijk afscheid van de twee schaatsiconen in een kolkend Thialf was ook de aftrap van een nieuwe periode. Sportief en commercieel. Bij de KNSB heeft commercieel directeur Jeroen Kraaij de afgelopen jaren een imposant commercieel netwerk opgebouwd en bij de teams is de financiële basis stabiel en lijkt er zich een duidelijke visie te ontwikkelen. Zeker de ontwikkeling bij het bescheiden Team IKO is interessant om te volgen.

Je kunt het je bijna niet voorstellen. Geen Sven Kramer of Ireen Wüst als dominante strijders in het Nederlandse schaatsen. De betekenis voor de Nederlandse sport van het helden-duo is niet in woorden te beschrijven. Naast ongekend veel talent en doorzettingsvermogen is het ‘gouden duo’ onmiskenbaar het uithangboord geweest waar de Nederlandse schaatsfan zich aan optrok op het moment dat de schaatssport aan vergrijzing en een heftige sponsorstrijd ten onder dreigde te gaan.

Terwijl de zomer in Nederland eindelijk is begonnen, draaien de toppers van Team Jumbo-Visma op de skeelerpiste in Wolvega alweer hun rondjes. Over ruim twee weken staan ze voor het eerst in dit Olympisch seizoen op het Thialf-ijs. Er staat een bijzonder seizoen voor de deur. Het einde van een tijdperk in de sport. Maar nieuwe helden en nieuwe mogelijkheden dienen zich al aan.

Er rolde vorige week weer een wielermagazine van de persen. De redactie van de gezaghebbende wielersite Wielerflits presenteerde met trots het magazine Ride. Een wielerblad met toppers die toerfietsers moeten inspireren en gemaakt onder leiding van de meest gezaghebbende wielerjournalist van de Benelux: Raymond Kerckhoffs. Op hetzelfde moment stuurde de ervaren bladenmaker Rens Muller mij het Futurum-magazine, een blad met mooie wielerverhalen voor de Futurum-shop. Een uur later belde hoofdredacteur Jasper Boks van Helden Magazine met de mededeling dat Helden komt met een Tour-special van 100 pagina’s.

Corona brengt veel nieuwe ontwikkelingen in een stroomversnelling. De wielerploeg Jumbo-Visma presenteerde zich een maand geleden aan de internationale wielerpers op een bijzondere wijze.

Het was een kort nieuwsberichtje: ‘TVM CEO Arjan Bos verlaat na 27 jaar TVM verzekeringen. Op eigen verzoek.’ Maar wel een bericht met grote nieuwswaarde, zeker voor de sportwereld. Bos was namelijk een van de belangrijkste pioniers in sportsponsoring in Nederland. Na een vanwege dopingaffaires lastig vertrek uit de wielersport, zette hij als sponsor met de TVM-schaatsploeg in veertien jaar een instituut neer dat kan gelden als een van de meest succesvolle sponsorcases in Nederland ooit. Bos deed sportmarketing op zijn eigen manier. Energiek, kijken naar kansen en vooral de passie de ruimte geven.

Voorlopig is schaatsmekka Thialf weer even gered. Nog net voor de zomervakantie kwam er een miljoeneninjectie om het faillissement van het schaatscomplex te voorkomen. Niet voor het eerst en dus moet het anders.

De nieuwe realiteit van de sportbeleving kan mij nog niet bekoren. Lege tribunes in voetbalstadions maken van topduels in de Bundesliga spookduels. Sfeerloos en vooral het grote niks. Het is de nieuwe realiteit van de sport op het allerhoogste niveau tijdens de coronacrisis. Wen er maar aan.

Het lijkt een succesverhaal. Steven Kruijswijk op het podium in de Tour de France. Mathieu van der Poel die zo’n beetje alles wint waar hij aan de start verschijnt. De Jumbo-Visma ploeg die met een prettige uitstraling domineert in grote koersen. Toch luidde de sporttechnische baas van Jumbo-Visma, Merijn Zeeman, de noodklok.

Gek worden ze er af en toe van op het hoofdkantoor van de KNSB boven de Vechtsebanen in Utrecht. Dan leest commercieel manager Jeroen Kraaij weer dat het aloude langebaanschaatsen het slachtoffer van de vergrijzing dreigt te worden. Niets blijkt minder waar.

Schaatsers draaien keurig hun rondjes en melden zich na afloop zwetend bij Bert Maalderink om te melden dat er 'stapjes zijn gemaakt' en 'dat de vorm eraan komt'. De schaatshelden van 2019 zijn zich niet bewust van het unieke feit dat Nederland graag hun mooie verhalen zou willen horen. Weer is Sven Kramer, pas 33 jaar, nodig om het topschaatsen in beweging te krijgen.

Het persbericht met de mededeling dat KPN stopt als hoofdsponsor van de KNSB was voor geen enkele insider een verrassing. Het 'nieuws' gonsde al langer en inmiddels duiken in de wandelgangen ook al de namen op van potentiële opvolgers. Van de Nederlandse Loterij tot zelfs ABN AMRO, waar bestuursvoorzitter Kees van Dijkhuizen zijn sponsor-afdeling tot nu toe nog zonder succes probeerde te enthousiasmeren voor de schaatssport.

"Hij wordt de grootste sporter in Nederland. Hij ziet er cool uit en heeft een grote persoonlijkheid. Ik zou graag aandelen Mathieu van der Poel kopen. Zo’n renner heb ik nog nooit gezien." Vanuit Amerika reageert Lance Armstrong lyrisch op de nu al historische zege van Van der Poel in de Amstel Gold Race, die hij op Twitter 'the best bike race I’ve ever seen' noemt. Ook in Nederland wordt Van der Poel niet alleen bejubeld als megatalent, maar ook als sporter die het wielrennen commercieel sterker op de kaart kan zetten door zijn aanvallende strijdwijze en zijn boy next door-imago.

De komst van investeringsbedrijven Reggeborgh (team Gerard van Velde) en Infestos (team Wüst) is niet alleen een opvallende entree, maar kan ook van grote betekenis zijn voor de totale schaatssport. Niet langer gaat het om de zichtbaarheid van de logo’s en de sporters in de marathon-uitzendingen van de NOS, maar zullen schaatsers worden ingezet om maatschappelijke doelen zichtbaar te maken en een positieve 'vibe' te geven.

We zien de hele dag schaatsers en wielrenners voorbijkomen op social media. Schaatsers die rondjes rijden in Thialf of Inzell. Wielrenners aan het trainen. De enige variantie is dat bij schaatsteam IKO fotograaf Glenn Wassenbergh een 'behind the scene' maakt van zijn eigen werk. De videocontent van Nederlandse topsporters is saai en voorspelbaar en gaat vooral om gemiste kansen.